• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زمان عذاب شیعیان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه:دنیا، برزخ، آخرت، عذاب، شیعیان.
پرسش:اگر شیعیان گناهکار و فاسد مجازات شوند، کجا مجازات می شوند؟ آیا در این دنیا ، برزخ ، یا جهنم ؟ و یا در هر سه مکان؟
پاسخ :


در اصطلاح فرقه شناسی ، شیعه به کسانی گفته می شود که به امامت و خلافت بلا فصل علی (علیه السلام) معتقدند و بر این عقیده اند که امامت او از طریق نص جلی یا نص خفی ثابت شده است و امامت حق او و فرزندان او است.
[۱] اوائل المقالات، ص ۴۱.    
[۲] الملل و النحل، ج۱، ص ۱۴۶، نقل از ربانی گلپایگانی، علی، فرق و مذاهب کلامی، ص ۵۰، مرکز بین الملل ترجمه و نشر المصطفی، قم، ۱۳۸۹.
با این حال از روایات ائمه چنین بر می آید که شیعه بودن صرفاً انتساب به یک مذهب در عرض سایر فرقه های مذهبی نیست، بلکه شیعه اهل بیت (علیهم السلام) کسی است که دارای عفت بوده و در راه خدا کوشش و جهاد کند؛ چنین کسی شیعه ائمه است؛ از جمله امام صادق (علیه السلام) می فرماید:
«از مردم پست دوری كن، همانا شیعۀ علی كسی است كه عفت شكم و فرج ( شهوت جنسی ) داشته باشد (و آنها را از حرام و شبهه نگه دارد) و سخت بكوشد و جهاد كند و برای خالقش عمل كند و به ثواب او امیدوار باشد و از عقابش بترسد. اگر این گونه مردمی را دیدی بدان که آنها شیعۀ جعفرند.
[۳] كليني، محمد بن يعقوب، اصول كافي، ص ۲۳۳،ج ۹، كتاب الايمان والكفر، باب المؤمن و علامته، و...، بيروت، دار صعب، چاپ چهارم، بی تا.


آنچه که مسلم است؛ این است که تمام اعمال انسان مورد محاسبه قرار می گیرد و همه به پاداش و کیفری که مستحق آن است می رسد؛ منتها مجازات انسان ها بر حسب گناهانی که انجام داده اند و بنا بر مصلحت خداوند متعال، گاهی به واسطه سختی و بلایایی که در دنیا می بینند و گاهی در هنگام مرگ و سختی قبض روح و گاهی در برزخ ( عالم قبر ) صورت می گیرد و اگر باز هم گناهان آنها زیاد بود، بعد از قیامت به دوزخ رفته و جزای اعمال خود را خواهد دید؛ چنانچه روایات زیادی نیز بر این سخن دلالت دارد، اما افرادی که اعمال نیکی در این دنیا داشته اند تا ابد در جهنم نمی مانند، بلکه بعد از مجازات به بهشت خواهند رفت.
شیعیان هم از این وعده و وعیدها استثنا نخواهند بود؛ زیرا لسان روایات در هیچ جا مسلمان و شیعه بودن را قیدی برای کیفر اعمال قرار نداده است.

در اصول کافی از جابر چنین نقل شده است:
« امام باقر (علیه السلام) به من فرمود: اى جابر! آیا كسى كه ادعای تشیع می كند، او را بس است كه از محبت ما خانواده دم زند؟ به خدا شیعۀ ما نیست، جز آن كه از خدا پروا كند و او را اطاعت نماید، اى جابر! ایشان شناخته نشوند، جز با فروتنى، خشوع ، امانت ، بسیارى یاد خدا ، روزه ، نماز ، نیکی به پدر و مادر ، مراعات همسایگان فقیر ، مستمند، قرضداران، یتیمان و راستى گفتار و ... اى جابر! به راه هاى مختلف مرو، آیا براى مرد كافى است كه بگوید، من على را دوست دارم و از او پیروى می كنم، و با وجود این فعالیتی نكند؟! پس اگر بگوید: من رسول خدا (صلی الله علیه وآله) را دوست دارم- با آن که رسول خدا بهتر از على (علیه السلام) است- سپس از رفتار او پیروى نكند و به سنتش عمل ننماید، محبتش به پیغمبر به او هیچ سودى ندهد، پس از خدا پروا كنید و براى آنچه نزد خدا است عمل كنید، خدا با هیچ كس خویشى ندارد، دوست ترین بندگان خداى عز و جل -و گرامی ترینشان نزد او- با تقواترین و مطیع ترین آنها است. اى جابر! به خدا جز با اطاعت به خداى تبارك و تعالى تقرب نمی توان جست. و همراه ما برات آزادى از دوزخ نیست و هیچ كس بر خدا حجت ندارد، هر كه مطیع خدا باشد دوست ما و هر كه نافرمانى خدا كند دشمن ما است، ولایت ما جز با عمل كردن به ورع به دست نیاید.
[۴] «عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ لِی یَا جَابِرُ أَ یَکْتَفِی مَنِ انْتَحَلَ التَّشَیُّعَ أَنْ یَقُولَ بِحُبِّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ فَوَ اللَّهِ مَا شِیعَتُنَا إِلَّا مَنِ اتَّقَی اللَّهَ وَ أَطَاعَهُ وَ مَا کَانُوا یُعْرَفُونَ یَا جَابِرُ إِلَّا بِالتَّوَاضُعِ وَ التَّخَشُّعِ وَ الْأَمَانَةِ وَ کَثْرَةِ ذِکْرِ اللَّهِ وَ الصَّوْمِ وَ الصَّلَاةِ وَ الْبِرِّ بِالْوَالِدَیْنِ وَ التَّعَاهُدِ لِلْجِیرَانِ مِنَ الْفُقَرَاءِ وَ أَهْلِ الْمَسْکَنَةِ وَ الْغَارِمِینَ وَ الْأَیْتَامِ وَ صِدْقِ الْحَدِیثِ وَ تِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ کَفِّ الْأَلْسُنِ عَنِ النَّاسِ إِلَّا مِنْ خَیْرٍ وَ کَانُوا أُمَنَاءَ عَشَائِرِهِمْ فِی الْأَشْیَاءِ قَالَ جَابِرٌ فَقُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا نَعْرِفُ الْیَوْمَ أَحَداً بِهَذِهِ الصِّفَةِ فَقَالَ یَا جَابِرُ لَا تَذْهَبَنَّ بِکَ الْمَذَاهِبُ حَسْبُ الرَّجُلِ أَنْ یَقُولَ أُحِبُّ عَلِیّاً وَ أَتَوَلَّاهُ ثُمَّ لَا یَکُونَ مَعَ ذَلِکَ فَعَّالًا فَلَوْ قَالَ إِنِّی أُحِبُّ رَسُولَ اللَّهِ فَرَسُولُ اللَّهِ ص خَیْرٌ مِنْ عَلِیٍّ ع ثُمَّ لَا یَتَّبِعُ سِیرَتَهُ وَ لَا یَعْمَلُ بِسُنَّتِهِ مَا نَفَعَهُ حُبُّهُ إِیَّاهُ شَیْئاً فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْمَلُوا لِمَا عِنْدَ اللَّهِ لَیْسَ بَیْنَ اللَّهِ وَ بَیْنَ أَحَدٍ قَرَابَةٌ أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَکْرَمُهُمْ عَلَیْهِ أَتْقَاهُمْ وَ أَعْمَلُهُمْ بِطَاعَتِهِ یَا جَابِرُ وَ اللَّهِ مَا یُتَقَرَّبُ إِلَی اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی إِلَّا بِالطَّاعَةِ وَ مَا مَعَنَا بَرَاءَةٌ مِنَ النَّارِ وَ لَا عَلَی اللَّهِ لِأَحَدٍ مِنْ حُجَّةٍ مَنْ کَانَ لِلَّهِ مُطِیعاً فَهُوَ لَنَا وَلِیٌّ وَ مَنْ کَانَ لِلَّهِ عَاصِیاً فَهُوَ لَنَا عَدُوٌّ وَ مَا تُنَالُ وَلَایَتُنَا إِلَّا بِالْعَمَلِ وَ الْوَرَعِ» کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۲، ص ۷۴، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۶۵ش.    

در روایات معراجیه به موارد بسیارى برمى‌خوریم كه رسول اکرم مى ‌فرماید: گروه هاى گوناگونى از امت خودم را، اعمّ از زن و مرد، در حالت هاى مختلف از عذاب دیدم كه به موجب گناهان مختلف معذّب بودند.
با این بیان روشن می شود که هم از نظر آیات قرآن مجید و هم از نظر روایات اسلامى این مطلب قطعى است كه گناهكار به عذاب الهی معذّب خواهد بود؛ گو این كه وقتى داراى ایمان باشد سرانجام به رستگارى نهایى و خلاصى از دوزخ نائل مى‌ گردد، ولى ممكن است نجات او پس از سال ها چشیدن رنج و عذاب باشد.

روایاتی که در مورد شفاعت همۀ شیعیان وجود دارد، با این دسته از روایات که می گوید همه انسان ها بر حسب اعمالشان محاسبه می شوند قابل جمع است.
می توان این دو دسته روایات را چنین توجیه كرد كه شیعیان عاصی بعد از پاک شدن در دنیا به وسیله مجازات و اجرای حد و قصاص ،
[۵] "من اذنب ذنباً فعوقب به فی الدنیا، لم یعاقب به فی الاخرة"، نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، ج ۱۸، ص ۳۶، باب نوادر، مؤسسة آل البیت علیهم السلام‌، قم، ۱۴۰۸ ق.‌    
یا به وسیلۀ ‌عذاب ‌هایی كه در قبر و عالم برزخ می ‌بینند سرانجام با شفاعت وارد بهشت ‌می شوند. چنان كه امام صادق (علیه السلام) در جواب سؤالی كه در مورد بهشت رفتن شیعیان عاصی شده است می‌ فرمایند: ... سوگند به خدا كه همه وارد بهشت می‌شوند. راوی می‌گوید: به امام گفتم فدایت گردم، آیا اگر گناهان كبیره زیادی مرتكب شده باشند باز هم وارد بهشت می‌شوند، حضرت فرمود: در قیامت همه شان به وسیلۀ شفاعت پیامبر (صلی الله علیه وآله) و جانشینان وی وارد بهشت می‌شوند، ولی من به خدا در برزخ دربارۀ شما بیمناكم. راوی می‌گوید: عرض كردم: برزخ چیست؟ امام فرمود برزخ همان قبر است از زمان مرگ تا روز قیامت.
[۶] کلینی، محمد بن یعقوب، الفروع من الکافی، کتاب الجنایز، باب ما ینطق به موضع القبر، ج ۱، ص ۲۴۲، بیروت، دار صعب، بی تا.    

بنابراین همه انسان ها بر حسب اعمالشان کیفر و پاداش داده می شوند و این مسلم است، حال گاهی در دنیا، گاهی در برزخ و گاهی در آخرت. اما روایاتی که در آنها گمان می شود شیعیان بدون مجازات اعمال و کردار بدشان وارد بهشت می شوند، در کنار روایات دیگر به درستی قابل تفسیر است، چنانچه امام صادق (علیه السلام) بین آنها جمع کردند و فرمودند: «همه شیعیان در قیامت وارد بهشت می شوند ... به خدا قسم من نگران شما نیستم جز براى عالم برزخ شما». طبق روایت امام صادق (علیه السلام)، واژه شیعه را هر گونه که معنا کنیم باز این یقینی است که هر کس به سزای اعمال خود خواهد رسید.
ناگفته نماند که شیعه باید محبت واقعی به اهل بیت داشته باشد که خود یکی از بزرگ ترین اعمال است و بدیهی است فردی که چنین حب واقعی در دلش باشد به اندازه ای گناه نمی کند که علاوه بر مجازات دنیوی و برزخی، مستوجب عذاب اخروی نیز گردد و باید دانست که تنها اعلام رسمی شیعه بودن با رفتاری مستمر بر خلاف دستورات اهل بیت (علیهم السلام) همخوانی نداشته و چنین فردی را اصولاً نمی توان شیعه نامید.


۱. ↑ اوائل المقالات، ص ۴۱.    
۲. ↑ الملل و النحل، ج۱، ص ۱۴۶، نقل از ربانی گلپایگانی، علی، فرق و مذاهب کلامی، ص ۵۰، مرکز بین الملل ترجمه و نشر المصطفی، قم، ۱۳۸۹.
۳. ↑ كليني، محمد بن يعقوب، اصول كافي، ص ۲۳۳،ج ۹، كتاب الايمان والكفر، باب المؤمن و علامته، و...، بيروت، دار صعب، چاپ چهارم، بی تا.
۴. ↑ «عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ لِی یَا جَابِرُ أَ یَکْتَفِی مَنِ انْتَحَلَ التَّشَیُّعَ أَنْ یَقُولَ بِحُبِّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ فَوَ اللَّهِ مَا شِیعَتُنَا إِلَّا مَنِ اتَّقَی اللَّهَ وَ أَطَاعَهُ وَ مَا کَانُوا یُعْرَفُونَ یَا جَابِرُ إِلَّا بِالتَّوَاضُعِ وَ التَّخَشُّعِ وَ الْأَمَانَةِ وَ کَثْرَةِ ذِکْرِ اللَّهِ وَ الصَّوْمِ وَ الصَّلَاةِ وَ الْبِرِّ بِالْوَالِدَیْنِ وَ التَّعَاهُدِ لِلْجِیرَانِ مِنَ الْفُقَرَاءِ وَ أَهْلِ الْمَسْکَنَةِ وَ الْغَارِمِینَ وَ الْأَیْتَامِ وَ صِدْقِ الْحَدِیثِ وَ تِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ کَفِّ الْأَلْسُنِ عَنِ النَّاسِ إِلَّا مِنْ خَیْرٍ وَ کَانُوا أُمَنَاءَ عَشَائِرِهِمْ فِی الْأَشْیَاءِ قَالَ جَابِرٌ فَقُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا نَعْرِفُ الْیَوْمَ أَحَداً بِهَذِهِ الصِّفَةِ فَقَالَ یَا جَابِرُ لَا تَذْهَبَنَّ بِکَ الْمَذَاهِبُ حَسْبُ الرَّجُلِ أَنْ یَقُولَ أُحِبُّ عَلِیّاً وَ أَتَوَلَّاهُ ثُمَّ لَا یَکُونَ مَعَ ذَلِکَ فَعَّالًا فَلَوْ قَالَ إِنِّی أُحِبُّ رَسُولَ اللَّهِ فَرَسُولُ اللَّهِ ص خَیْرٌ مِنْ عَلِیٍّ ع ثُمَّ لَا یَتَّبِعُ سِیرَتَهُ وَ لَا یَعْمَلُ بِسُنَّتِهِ مَا نَفَعَهُ حُبُّهُ إِیَّاهُ شَیْئاً فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْمَلُوا لِمَا عِنْدَ اللَّهِ لَیْسَ بَیْنَ اللَّهِ وَ بَیْنَ أَحَدٍ قَرَابَةٌ أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَکْرَمُهُمْ عَلَیْهِ أَتْقَاهُمْ وَ أَعْمَلُهُمْ بِطَاعَتِهِ یَا جَابِرُ وَ اللَّهِ مَا یُتَقَرَّبُ إِلَی اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی إِلَّا بِالطَّاعَةِ وَ مَا مَعَنَا بَرَاءَةٌ مِنَ النَّارِ وَ لَا عَلَی اللَّهِ لِأَحَدٍ مِنْ حُجَّةٍ مَنْ کَانَ لِلَّهِ مُطِیعاً فَهُوَ لَنَا وَلِیٌّ وَ مَنْ کَانَ لِلَّهِ عَاصِیاً فَهُوَ لَنَا عَدُوٌّ وَ مَا تُنَالُ وَلَایَتُنَا إِلَّا بِالْعَمَلِ وَ الْوَرَعِ» کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۲، ص ۷۴، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۶۵ش.    
۵. ↑ "من اذنب ذنباً فعوقب به فی الدنیا، لم یعاقب به فی الاخرة"، نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، ج ۱۸، ص ۳۶، باب نوادر، مؤسسة آل البیت علیهم السلام‌، قم، ۱۴۰۸ ق.‌    
۶. ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الفروع من الکافی، کتاب الجنایز، باب ما ینطق به موضع القبر، ج ۱، ص ۲۴۲، بیروت، دار صعب، بی تا.    


پایگاه اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : جهنم | شفاعت | کلام | معاد شناسی
جعبه ابزار