شیب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: شیب، ریش سفید، دعای ماه رجب.
پرسش: در دعای ماه رجب می‌خوانیم خدایا ریش سفیدم را بر آتش حرام کن. برای افرادی که ریش سفید نیستند یا اصلاً ریش ندارند، این درخواست چگونه معنا پیدا می‌کند؟
پاسخ:
واژه «شیب» اگرچه معنای حقیقی‌اش موی سفید است و در ماه رجب نیز با به دست گرفتن محاسن همراه می‌شود، اما در نگاهی وسیع‌تر شامل تمام موها از هر رنگی می‌شود: الشَّیْبُ: مَعْرُوفٌ، قَلِیلُه و کَثِیرُه بَیاضُ الشَّعَر، و المَشِیبُ مِثْلُه، و رُبَّما سُمِّیَ الشَّعَرُ نَفْسُه شیْبا».
البته سفیدی مو می‌تواند کنایه از
پیری و ضعف و ناتوانی باشد؛ یعنی
خدا یا به دلیل ضعف و ناتوانی در برابر عذاب جهنم، آتش
عذاب را بر من حرام کن. چنان‌که در داستان حضرت زکریا این‌گونه استفاده می‌شود: «إِنِّی وَهَنَ الْعَظْمُ مِنِّی وَ اشْتَعَلَ الرَّأْسُ شَیْباً»،
شیب در این‌جا کنایه از پیری است.
بنابراین خواندن این دعا از سوی هر فرد به معنای درخواست پناه از
عذاب جهنم است؛ ازآن‌رو که
انسان در برابر عذاب و
آتش جهنم ضعیف و ناتوان است.
در مورد این‌که آیا می‌توان
دعا را تغییر داده یا باید آن‌گونه که از سوی
ائمه علیهم‌السلام به ما رسیده، همان‌گونه خواند، پاسخ ۴۰۶۱۰ (تغییر دعای مأثور و تبدیل ضمایر مفرد آن به جمع) را
مطالعه کنید.
