• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

امام حسن عسکری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: امام حسن عسکری علیه‌السلام.
پرسش: زندگی امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ و شهادت آن جناب را بیان کنید؟
پاسخ:



امام حسن عسکری یازدهمین امام شیعه اثنی‌عشری و سیزدهمین معصوم، فرزند امام هادی ـ علیه‌السلام ـ و پدر بزرگوار امام مهدی صاحب الزمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ می‌باشد که نام مادرشان «حُدَیثِه» بوده


درباره تاریخ تولد و محل تولد آن حضرت بین مورخین اختلاف هست؛ چنان‌که تاریخ تولد آن حضرت را بین سال‌های ۲۳۰ تا ۲۳۳ ذکر کرده‌اند و همچنین محل تولد آن حضرت را برخی مدینه گفته و برخی معتقدند آن حضرت در سامرا متولد شده است.

۱. ربیع الثانی سال ۲۳۲ هـ.ق در مدینه.
۲. سال ۲۳۱ هـ.ق در سامرا.
[۳] سبط بن جوزی، تذکرة الخواص، قم، مؤسسه اهل البیت (بی‌تا)، ص ۳۲۴.

۳. هشتم ربیع الاول ۲۳۲ هـ.ق.
[۴] محمد بن طولون، الائمه الاثنا عشر، بیروت، منشورات رضی، ص ۱۱۳.

۴. سال ۲۳۱ روز دوشنبه چهارم ربیع الثانی.
۵. سال ۲۳۳ هـ.ق.
۶. رمضان ۲۳۲ هـ.ق.
به جز یک مورد بقیه بر این باورند که امام در مدینه متولد شده و مشهور است که حضرت در ربیع الثانی ۲۳۲ متولد شدند.


دوران طفولیت و کودکی امام ـ علیه‌السلام ـ در خاندان وحی، خاستگاه امامت، سرچشمه هدایت و مرجعیت عامه مسلمانان سپری شد و در چنین خانواده ای پرورش یافته و از هر آلودگی و پلیدی به دور بوده، از تفضلات الهی این بود که امام حسن ـ علیه‌السلام ـ در خانه نبوت و معدن امامت با بهترین و شایسته‌ترین شیوه پرورش یافت و از اولین ساعات تولد در مسیری قرار گرفت که رهبری آینده امت به او واگذار شود.


حضرت در کودکی به همراه پدر از مدینه به سامرا منتقل شدند، با ظلم و بیدادگری طاغوتیان آشنا شده و در سامرا در منطقه‌ای به نام (عسکر) سکونت اجباری اختیار کردند و لذا به (عسکری) نامیده شدند. و سن آن حضرت را در هنگام انتقال به سامرا چهار سال و چند ماه گفته‌اند و این گفته بر فرضی است که تولد حضرت در مدینه اتفاق افتاده باشد؛ چنان‌که سید‌محسن امین چنین عقیده‌ای دارد.
[۱۰] عاملی، محسن امین، اعیان الشیعه، ج ۲، ص ۴۰.



البته به این نکته نیز باید توجه کرد که امام هادی برای آماده کردن شیعه به غیبت صاحب الزمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ و همچنین حفظ جان امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ از تعرض دشمنان فرزند خود را جز از خواص شیعه و افراد مورد اعتماد مخفی می‌کرد و از مقام و عظمت آن حضرت کمتر صحبت می‌فرمود و لذا اطلاعات کمی از دوران کودکی حضرت امام حسن عسکری در منابع مشاهده می‌کنیم.


امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ از جمله امامانی است که در سنین جوانی به شهادت رسیدند؛ ولی با این حال آن حضرت مدتی از دوره جوانی خود را همراه پدر بوده و در حدود ۲۲ سالگی پدر را از دست داد آن حضرت قبل از اینکه داغ پدر ببیند، در حدود ۲۰ سالگی برادر بزرگ‌تر خود را نیز از دست داد و فراغ برادر برای آن حضرت سخت بود؛ چنان‌که نقل شده حضرت در ماتم برادر خیلی بی‌تابی می‌نمودند
[۱۲] طبسی، محمدجواد، با خورشید سامرا، ترجمه عباس جلالی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۹، ص ۶۲.
و همچنین امام حسن عسکری ـ علیه‌السلام ـ در دوره‌ای که نزد پدر بودند، برخورد و رفتار خلفا را با پدر بزرگوار خویش مشاهده می‌نمودند و از ظلمی که در حق اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ روا می‌داشتند، بی‌خبر نبود و از جمله اینکه از خبر تخریب قبر و بقعه امام حسین ـ علیه‌السلام ـ و جسارت طاغوتیان به آن مکان مقدس محزون شد.


در مورد ازدواج آن حضرت نیز اختلاف هست؛ برخی می‌گویند آن حضرت در زمان پدر با نرجس خاتون ازدواج کردند؛ ولی برخی می‌گویند بعد از شهادت پدر این امر محقق شد.
[۱۴] طبسی، محمدجواد، با خورشید سامرا، ترجمه عباس جلالی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۹، ص ۷۱.
در هر صورت امام با کنیزی ازدواج نمودند که مادر صاحب الزمان ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ـ شد.


امام هادی قبل از رحلت، پسرش ابومحمد حسن ـ علیه‌السلام ـ را به حضور طلبید و نور حکمت و مواریث پیامبران و سلاح امامت را بدو سپرد و به امامت وی تصریح کرد و در حضور یاران مورد اعتماد خویش به او وصیت کرد و شهادت آن حضرت در چهل سالگی رخ داد و در سامرا مدفون گردید.


امام حسن عسکری بعد از رحلت پدر به نص صریح آن حضرت و ائمه گذشته به امامت شیعیان اثنی‌عشری رسید. مدت امامت آن حضرت با توجه به تاریخ شهادت پدر ۲۵۴ هـ.ق و همچنین تاریخ شهادت خود آن حضرت که ۲۶۰ هـ.ق گفته شده تقریباً ۶ سال بوده است.


سن آن حضرت در زمان به شهادت رسیدن نیز ۲۸ سال گفته شده است.

۱۰.۱ - دیدگاه شیخ مفید

شیخ مفید گفته: امام حسن عسکری در یکم ربیع الاول سال ۲۶۰ هـ.ق مریض شد و در روز هشتم همان ماه در روز جمعه در سن ۲۸ سالگی شهید و در خانه خودش در سامرا مدفون گردید.

۱۰.۲ - روایتی از امام صادق

براساس روایتی که از امام صادق ـ علیه‌السلام ـ نقل است که فرمودند: همه ما یا کشته می‌شویم و یا مسموم.
لذا درباره امامانی که روایتی درباره شهادتشان در دست نیست، بر این باوریم که خلفای جور آنان را به شهادت رسانده‌اند.


۱. شیخ مفید، الارشاد، قم، آل البیت، ۱۴۱۳ ق، ج ۲، ص ۳۱۳.    
۲. شیخ مفید، الارشاد، قم، آل البیت، ۱۴۱۳ ق، ج ۲، ص ۳۱۳.    
۳. سبط بن جوزی، تذکرة الخواص، قم، مؤسسه اهل البیت (بی‌تا)، ص ۳۲۴.
۴. محمد بن طولون، الائمه الاثنا عشر، بیروت، منشورات رضی، ص ۱۱۳.
۵. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفا، ۱۴۰۳ ق، ج ۵، ص ۲۳۸.    
۶. محمد بن جریر طبری، دلائل الامامة، نجف، مکتبة حیدریة، ص ۲۲۳.    
۷. کلینی، اصول کافی، تهران، انتشارات مسجد (بی‌تا) ج ۲، ص ۴۳۰.    
۸. شیخ صدوق، علل الشرایع، قم، مکتبة طباطبایی (بی‌تا) ج ۱، ص ۱۷۶.    
۹. شیخ صدوق، علل الشرایع، قم، مکتبة طباطبایی (بی‌تا) ج ۱، ص ۲۳۰.    
۱۰. عاملی، محسن امین، اعیان الشیعه، ج ۲، ص ۴۰.
۱۱. شیخ مفید، الارشاد، قم، آل البیت، ۱۴۱۳ ق، ج ۲، ص ۳۱۱.    
۱۲. طبسی، محمدجواد، با خورشید سامرا، ترجمه عباس جلالی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۹، ص ۶۲.
۱۳. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفا، ۱۴۰۳ ق، ج ۵۱، ص ۱۱.    
۱۴. طبسی، محمدجواد، با خورشید سامرا، ترجمه عباس جلالی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۹، ص ۷۱.
۱۵. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفا، ۱۴۰۳ ق، ج ۵۰، ص ۲۱۰، به نقل از عیون المعجزات، ص ۱۳۳.    
۱۶. کلینی، اصول کافی، تهران، انتشارات مسجد (بی‌تا) ج ۲، ص ۴۳۰.    
۱۷. ابن صباغ مالکی، الفصول المهمة فی معرفة الائمه، قم، دارالحدیث للطباعة و النشر، ج ۲، ص ۱۰۹.    
۱۸. شیخ مفید، الارشاد، قم، آل البیت، ۱۴۱۳ ق، ج ۲، ص ۳۳۶.    
۱۹. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفا، ۱۴۰۳ ق، ج ۵، ص ۲۳۸.    



سایت اندیشه قم    



رده‌های این صفحه : امام حسن عسکری | تاریخ معصومان




جعبه ابزار