ذکر به جای وضو و غسل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه:وضو،غسل،سیروسلوک.
پرسش:افرادی در
سیر و سلوک عرفانی وارد شده و ادعا دارند که انسان با گفتن ذکری می تواند به مقام طاهر رسیده و دیگر نیازی به وضو گرفتن و یا غسل کردن ندارد و می تواند بدون
وضو یا
غسل ،
نماز بخواند، آیا چنین چیزی می تواند درست باشد؟
پاسخ :در تکمیل فرموده شما باید گفت: همان گونه که اشخاصی ادعای صحت نماز بدون وضو را دارند، افراد دیگری ادعا می نمایند که با رسیدن به مرتبه عالی عرفانی (حقیقت)، اساسا نیازی به نماز نیست، چه با وضو و چه بدون وضو!!
اکنون در مقام شروع به پاسخ، ابتدا دو پرسش مقابل را مطرح می نماییم! اول: این که آیا پیامبران و امامان(علیهم السلام) به مقامی که شما به عنوان مقام طاهر
از آن یاد نموده اید، رسیده اند یا خیر؟
دوم: آیا به طور مستند، به مقطعی از زندگی آنان برخورده اید که این بزرگواران، عبادات ظاهری از جمله وضو و غسل را ترک کرده باشند؟ بر فرض این که پاسخ دهنده، مسلمانی معتقد به قرآن و روایات باشد، پاسخ منصفانه او به پرسش اول مثبت و به پرسش دوم منفی خواهد بود و هر مسلمانی خلاف آن را ادعا نماید، باید مستندی قابل دفاع از میان منابع معتبر اسلامی برای آن بیان نماید که تقاضا می نماییم در صورت یافتن چنین مستندی آن را در اختیار ما نیز قرار دهید.
جهت توضیح بیشتر این موضوع باید گفت که اگر چه در میان مسلمانان واضح و روشن است که پیامبر(ص) به برترین مقام دست یافته اند، ولی سؤال ما این است که: آیا ممکن است شخصی به این مقام نرسیده باشد ولی در عین حال، خداوند او را به عنوان بهترین اسوه معرفی نماید
و مؤمنان را بدون هیچ قید و شرطی به اطاعت از اوامر و نواهی ایشان مکلف نماید
.
از طرفی می دانیم که افرادی که چنین ادعاهایی را مطرح می سازند، به هر دلیلی که شاید یکی از آنها هراس از واکنش هوادارانشان باشد؛ خود را برتر از پیامبران و ائمه نمی پندارند و تنها اظهار می دارند که ما به نکات و ظرایفی دست یافته ایم که دیگران از رسیدن به آن عاجز بوده اند!
ذکر این نکته نیز ضروری است که ما منکر آن نیستیم که خداوند به دلیل بندگی خالصانه برخی اشخاص، توانایی ویژه ای به آنها عطا می فرماید، ولی به دلیل این که تنها خداوند است که می داند در حقیقت چه شخصی گمراه بوده و چه شخصی در راه راست قدم برمی دارد
، باید در قبول سخنان اشخاص مختلف، آن را با قرآن و سنت تطبیق داده و در صورت منافات ، در پذیرش چنین سخنانی بازنگری نماییم.
در این رابطه باید بدانیم که در طول زمان، برداشت های اشتباهی از دین گردیده که منشأ بسیاری از آنها، استنباط شخصی از
معارف دینی بوده که برخی اشخاص، بعد از طرح نظریه ای، به خود زحمت نداده تا آن را با مسلمات بر گرفته از قرآن و سنت تطبیق دهند. این گونه انحرافات، گاه خود را در زمینه های عبادی نشان داده (همانند پرسشی که مطرح نمودید) و گاه در زمینه های اقتصادی و نیز سایر زمینه ها متبلور می گردند.
اما در مورد این که آیا تکلیف وضو و غسل در صورت رسیدن به مقام طهارت ساقط می گردد، باید بگوییم که ما از طریق منابع دینی به وجوب این دو عمل اطمینان یافته ایم و در ادعای طرح شده نیز انکار وجوب اولیه آن نیست. اکنون شخصی برای ما مسئله ای طرح می کند که می توانیم در شرایط خاصی؛ از جمله بعد از رسیدن به مقام طهارت!؛ وضو و غسل را ترک نماییم. در این حالت باید از ایشان، دلایل این عقیده را خواستار شده و آن را با متخصصان
علوم دینی در میان گذاریم و به صحت و سقم آن پی ببریم. در مسئله شما تنها ادعای آن اشخاص، مطرح شده ولی دلیل ایشان بر این ادعا بیان نگردیده است. اکنون با نگاه مختصری به منابع اسلامی به بررسی این ادعا می پردازیم:
از یک سو باید بدانیم که طهارت ظاهری فرد تأثیر مستقیم بر طهارت باطنی او خواهد گذاشت، همان گونه که در آیه ۱۱
سوره انفال که در مورد
جنگ بدر نازل گردیده، می خوانیم که: خداوند از آسمان آبی فرستاد تا شما را با آن پاک گردانده (طهارت ظاهری) و وسوسه های شیطان را از شما دور نماید (طهارت باطنی). و از طرفی نیز باید گفت که طبق آیات و روایات، هر فرد با ایمانی به درجه ای از طهارت معنوی دست یافته و به چیزی به نام (مقام طاهر) که موجب رفع تکالیف شود، اشاره ای نشده است.
بنابر این، هیچ فرد با ایمانی، نجس نیست تا وضو برای رفع نجاست باطنی او باشد و به فرموده
امام باقر (علیه السلام): وضو تکلیفی از تکالیف خداوند است که بوسیله آن، اشخاص مطیع و عاصی از یکدیگر بازشناخته می گردند و هیچ چیز نمی تواند فرد با ایمان را نجس نماید
. در این روایت دقت بفرمایید! امام بیان می دارند که هیچ چیز، فرد با ایمان را نجس نمی نماید، با این که می دانیم در بسیاری از موارد، بدن مؤمنان با نجاسات ظاهری نجس می گردد، بر این اساس، نظر امام در این روایت، نجاست باطنی است، یعنی هر فرد مؤمنی با ایمان آوردن خود، به مقامی از طهارت معنوی رسیده است و بر این اساس، وضوء برای از بین بردن نجاست معنوی او واجب نگردیده است، بلکه تکلیفی جداگانه به منظور آزمایش انسان ها بوده و ادامه واجب ماندن آن، ارتباطی با مقدار طهارت معنوی انسان ها ندارد. شاید به دلیل همین شبهه بوده که شخصی به نام حسن بن عبید به
امام صادق (علیه السلام) نامه ای نوشته و در آن از ایشان پرسیده که
امیرالمؤمنین (علیه السلام) بعد از این که پیامبر(صلی الله علیه وآله) را بعد از وفاتشان
غسل(میت) دادند، آیا خودشان
غسل(مس میت) نمودند؟
امام ششم که متوجه نکته موجود در پرسش آن فرد شده بودند، چنین پاسخ دادند:
پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) هم طاهر (پاک) و هم مطهر (پاک کننده دیگران) است، اما با این وجود، امیرالمؤمنین(علیه السلام) غسل نمود و سنت نیز بر همین غسل نمودن جاری شده است
.
مشاهده می نماییم که با وجود این که هم پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله) و هم امیرالمؤمنین(علیه السلام) در بالاترین مقام طهارت بودند، ولی مولای متقیان(علیه السلام) برای اطاعت امر پروردگار، هم پیامبر(صلی الله علیه وآله) را غسل داده و هم خود بعد از آن، غسل نمودند و مدعی نگردیدند که چون هر دوی آنها به مقام والایی رسیده اند، دیگر نیازی به غسل ندارند . در کتاب های روایی و تاریخی مسلمانان؛ اعم از
شیعه و
اهل سنت ؛ به موارد بسیاری از وضو و غسل و تیمم پیامبر(صلی الله علیه وآله) و معصومین(علیهم السلام) و اصحاب ایشان برخورد نموده که بیان تمام آنها در این مختصر، امکان پذیر نیست و حتی به یک مورد برخورد نمی نماییم که شخصی از آنان، این گونه اعمال را ترک نموده باشد.
صرف نظر از این موارد، آیا با خود اندیشیده اید که در آن ذکر ادعایی (که شاید مستندی از سخنان معصومین(علیهم السلام) هم نداشته باشد)، چه خصوصیتی نهفته است که می توان با کمک آن، از دستورات صریح خداوند و پیامبر(صلی الله علیه وآله) در قرآن و روایات سرپیجی نمود؟!
بر این اساس، می توان نتیجه گرفت که عمل به دستورات اسلامی بر همگان لازم بوده و نمی توان چنین ادعاهایی را پذیرفت.
با این وجود اگر شخصی که چنین ادعایی را مطرح نموده، دلیل خاصی به شما ارائه نمود، با ارسال آن به این سایت، یا مراجعه به متخصصین علوم دینی، آن را بررسی نمایید.
پایگاه اسلا کوئست
