سادات
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پرسش: چرا
سادات در
دین، مقامشان از دیگران بالاتر است؟
علت برتری سادات بر غیر سادات را می‌توان در برخی زمینه‌ها مورد بررسی قرار داد:
با توجه به نکات ذیل، اختصاص نیمی از
سهم خمس به
بنی هاشم، با روح
عدالت اجتماعی
اسلام، هیچ گونه منافاتی ندارد:
اولاً; سهمی که در
خمس برای سادات معین شده فقط به
نیازمندان آن‌ها اختصاص می‌یابد، آن هم به اندازة نیاز یک سال آن‌ها، بنابراین تنها از کار افتادگان، بیماران، کودکان
یتیم و یا افراد دیگری که به علّتی مشکل
مادی از نظر هزینه زندگی پیدا کرده‌اند، حق استفاده از آن را دارند.
ثانیاً;
مستمندان و
نیازمندان سادات، حق ندارند، چیزی از
زکات مصرف نمایند.
ثالثاً; اگر
سهم سادات، از نیازمندی سادات موجود بیشتر باشد، باید آن را به
بیت المال ریخت و در مصارف دیگر مصرف نمود. حال با توجه به نکات فوق، روشن است که در حقیقت هیچ گونه تفاوت و امتیازی از نظر مادّی بین سادات و غیر سادات گذارده نشده است; زیرا نیازمندان غیر سادات می‌توانند مخارج سال خود را از محل زکات بگیرند، ولی از خمس محرومند، و نیازمندان سادات نیز تنها می‌توانند از محل خمس استفاده کنند، اما حق استفاده از زکات را ندارند; زیرا محروم بودن سادات از دست یابی به
اموال عمومی (زکات) در حقیقت برای دور نگهداشتن
خویشاوندان پیامبر(صلی الله و علیه و آله) از این سهم است، تا بهانه‌ای به دست مخالفان نیفتد که
پیامبر(صلی الله و علیه و آله) خویشان خود را بر اموال عمومی مسلط کرده است، از طرف دیگر،
خداوند متعال، می‌خواهد، سادات به خاطر نزدیکی که به پیامبر(صلی الله و علیه و آله) دارند، منزه و محترم باشند. و به (زکات) اموال مردم محتاج نباشند، لذا خمس را تا حدی که رفع نیازشان بکند، برای آنان قرار داد تا به
ذلت و
خواری نیفتند، بدیهی است، این
احترام معنوی که خداوند نسبت به سادات مقرر فرموده است، یک نوع احترام نسبت به شخص پیامبر(صلی الله و علیه و آله) و احترام به زحمات بی‌پایان او در راه
هدایت مردم است، به دیگر سخن باید پذیرفت که
اهل بیت و سادات، محترم و مکرمند، لکن نه به عنوان یک
قوم یا
نژاد، بلکه به اعتبار اینکه
ذریة پیامبر(صلی الله و علیه و آله) هستند، تجلیل از آن‌ها، تجلیل از پیامبر(صلی الله و علیه و آله) و تکریم از ارزش ها، توحید، عدالت و... است.
قرآن کریم، در این‌باره می‌فرماید: "قُل لآ َّ أَسْئلُکم‌ْ عَلَیه‌ِ أَجْرًا إِلآ الْمَوَدَّة‌َ فِی الْقُرْبَی‌َ;
بگو من هیچ پاداشی از شما بر
رسالتم درخواست نمی‌کنم، جز دوست داشتن نزدیکانم." از
روایات متعدد، استفاده می‌شود، منظور از
محبت به نزدیکان، محبت
علی و
فاطمه و فرزندان آن دو، می‌باشد.
آثار این محبت نیز، احترام و
قیام به
ادأ حقوق آنان می‌باشد.
هر چند اهل‌بیت پیامبر(صلی الله و علیه و آله) و
امامان معصوم(علیهم السلام) در مورد منصب
امامت از همه برتری دارند، زیرا یک منصب الهی و خدادادی است که تمام شئون والا و فضایل را در بردارد و جز بر امامان معصوم بر فرد دیگری تعلق نمی‌گیرد، برای رسیدن به این مقام و منصب، صلاحیت و
قابلیت ذاتی لازم است، کسی که می‌خواهد به
مقام امامت نایل گردد، باید دارای
کمالات نفسانی و شرایط مخصوص باشد، از عهدة
امتحانات الهی برآید، بر
نفس خویش کاملاً مسلط باشد، مرتکب
گناه نگردد، در مورد
معاصی صبر داشته باشد و خودداری کند و در مورد انجام
واجبات بردبار باشد و آن‌ها را به جای آورد.
ولی در مورد مناصب دیگر اجتماعی، فرقی بین سادات و غیر سادات نیست، هرکس متعهد و متخصص به حرفه یا رشته‌ای باشد. او از دیگران به آن منصب لایق‌تر است.
اهل‌بیت-علیهم السلام-، به جهت سطح بالای
معرفت علم و
تقوا و قابلیت‌ها و شایستگی‌ها و لیاقت‌های فردی انتساب به
پیامبراکرم، از جهت
فضیلت و
پاداش اخروی بر دیگران ارجحیت دارند، امّا غیر از
معصومین: دیگران، چه سادات و چه غیر سادات، در کسب فضایل و
ثواب اخروی از یک درجه برخوردار هستند، حتی منتسب بودن به اهل‌بیت، دلیل بر فضیلت و برتری آنان نیست، بلکه
معیار تقوا و
ایمان آن‌ها است، البته انتساب به این
خاندان، پاداش و
کیفرشان را دوچندان می‌کند، زیرا
مسئولیت آنان در حفظ
حرمت و پاسداری از
حریم این خاندان سنگین‌تر است، قرآن کریم دربارة
زنان پیامبر(صلی الله و علیه و آله)می‌فرماید: "یـَنِسَآءَ النَّبِی‌ِّ لَسْتُن‌َّ کأَحَدٍ مِّن‌َ النِّسَآءِ إِن‌ِ اتَّقَیتُن‌َّ...;
ای
همسران پیامبر: شما هم چون یکی از زنان معمولی نیستید اگر تقوا پیشه کنید..."، آیة فوق بر برابر نبودن زنان پیامبر(صلی الله و علیه و آله) بر سایر زنان، اشاره دارد،
واجب است بر آنان که در
امتثال تکالیف الهی، کوشش و رعایت بیشتری داشته باشند و بیشتر از زنان دیگر در
دین خدا احتیاط به خرج دهند.
شهر سؤال.
