شخصیت امام علی(ع)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلید واژه: شخصیت، علی، امیرالمومنین
پرسش:ويژگي هاي
شخصیت امام علی عليه السلام را تا حد امكان نام برده توضيح جامعي بفرماييد؟
پاسخ: علی (ع) پس از پیامبر شایسته ترین فرد عالی برای اداره امور جامعه اسلامی بود. در حوزه اسلام جز
پیامبر اسلام هیچ کس از نظر فضیلت، تقوا، بینش فقهی، قضائی، جهاد و کوشش در راه خدا و سایر صفات عالی انسانی به پایه علی (ع) نمی رسید. به دلیل همین شایستگی ها، حضرت بارها به دستور خدا و توسط پیامبر اسلام به عنوان رهبر آینده
مسلمانان معرفی شده بود که از همه آن ها مهم تر جریان غدیر است.
امام علی (ع) دارای خصوصیات و فضایلی است که وی را از شخصیت های جهانی متمایز می کند. علی (ع)بشر بود، ولی خصوصیات وجود او در هیچ بشری دیده نشده است،کارهای حضرت شبیه سایر مردم نبود تا مردم بتوانند او را از مقایسه با خود بشناسند، بلکه
مظهر العجایب و الغرایب بود که تمام افراد بشر را در گذشته و آینده مبهوت نموده و خواهد نمود ! در این جابه برخی خصوصیات امام اشاره می شود:
نخستین افتخار علی (ع) در این دوران پیشگام بودن وی در پذیرفتن
اسلام ، یا به عبارت صحیح‌تر، ابراز و اظهار اسلام دیرینه خویش است، زیرا علی (ع) از کوچکی یکتاپرست بود. هرگز آلوده به بت پرستی نبود تا اسلام او به معنای دست کشیدن از بت پرستی باشد، در حالی که در مورد سایر یاران پیامبر چنین نبود.پیشگام بودن در پذیرفتن اسلام، ارزشی است که
قرآن مجید روی آن تکیه کرده و صریحا اعلام نموده است که کسانی که در گرایش به اسلام پیشگام بوده‌اند، در پیشگاه خدا ارزش والایی دارند:
«و پیشگامان، پیشگام، آنان مقربانند.»
دانشمندان و
محدثان نقل می‌کنند:
حضرت محمد (ص) روز دوشنبه به نبوت
مبعوث شد. علی (ع) فردای آن روز (سه شنبه) با او نماز خواند. امام در خطبه «
قاصعه » می‌فرماید:«آن روز اسلام جز به خانه پیامبر و
خدیجه راه نیافته بود. من سومین نفر آن ها بودم.
نور وحی و
رسالت را می‌دیدم، و بوی نبوت را می‌شنیدم.
اخوت اسلامی و پیوند برادری از
اصول اجتماعی آیین اسلامی است. پیامبر اسلام به صورت های مختلف و گوناگون در ایجاد و استوار ساختن این پیوند، کوشش نموده است. از آن جمله پس از ورود به
مدینه تصمیم گرفت میان مسلمانان مهاجر و انصار پیمان برادری منعقد سازد، به این منظور روزی در
اجتماع مسلمانان به پا خاست و فرمود:تآخوا فی الله اخوین اخوین؛ در راه خدا، دو تا دوتا برادر شوید. آن گاه مسلمانان دو به دو دست یکدیگر را به عنوان برادری فشردند. بدین ترتیب
وحدت و
همبستگی بین آنان استوارتر گردید. پس از آن که برای هر یک از حاضران برادری تعیین گردید، علی (ع) که تنها مانده بود، با چشمان اشکبار به حضور پیامبر عرض کرد:بین من و کسی پیوند برادری برقرار نساختی. پیامبر فرمود:تو برادر من در دو جهان هستی.آنگاه بین خود و علی (ع) عقد برادری خواند. این موضوع میزان
عظمت و فضیلت علی (ع) را به خوبی نشان می‌دهد. روشن می‌سازد که وی تا چه حد به رسول خدا نزدیک بوده است.
پیامبر اسلام پس از
هجرت به مدینه، بیست و هفت «غزوه»با
مشرکان و
یهود و شورشیان داشت که علی (ع) در بیست و شش غزوه از این غزوات شرکت داشت. فقط در
غزوه «
تبوک » به علت حساسیت شرائط که بیم آن می‌رفت منافقان در غیاب پیامبر در مرکز
حکومت اسلامی دست به توطئه بزنند، به دستور پیامبر (ص) در مدینه ماند. امام در جنگ های
جنگ بدر و
جنگ احزاب (
خندق )...حضور داشت و بسیارتاثیرگذار بود. جملات پیامبر میزان تاثیر گذاری حضرت را می رساند:« پیکار علی بن ابیطالب در جریان جنگ خندق با
عمرو بن عبدود از اعمال امت من تا
روز قیامت حتماً افضل است.»
علی (ع ) پس از پیامبر شایسته ترین فرد عالی برای اداره امور جامعه اسلامی بود. در حوزه اسلام جز پیامبر اسلام هیچ کس از نظر فضیلت، تقوا، بینش فقهی، قضائی، جهاد و کوشش در راه خدا و سایر صفات عالی انسانی به پایه علی (ع ) نمی رسید. به دلیل همین شایستگی ها، حضرت بارها به دستور خدا و توسط پیامبر اسلام به عنوان رهبر آینده مسلمانان معرفی شده بود که از همه آن ها مهم تر جریان
غدیر است.
معنویت ،
عدالت ،
علم ،
سخاوت و
ایثار ،
فصاحت و بلاغت علی (ع)،یتیم نوازی ولادت در خانه خدا از دیگر
صفات امام می باشند.
ویژگی های امام موجب گردیده است که حضرت مورد توجه
اندیشمندان جهان قرار گرفته است.
جرج جرداق مسیحی در مورد علی(ع) می فرماید: " آیا از فرمانروایی خبر داری که خود نان سیر نخورد، زیرا که در کشور او کسانی یافت می شدند که با شکم سیر نمی خوابیدند و جامه نرم نمی پوشیدند؟زیرا در میان ملت کسانی بودند که لباس خشن و درشت می پوشیدند و درهمی را اندوخته خود نساخت؟ و به فرزندان و یاران خود هم وصیت کرد که غیر از این راه و روش نپیمایند. برادر خود را به خاطر یک دینار - که بدون حق از بیت المال طلب می کرد - مورد بازخواست قرار داد. پیروان و فرمانداران خود را به خاطر یک گرده نان که به عنوان رشوه از ثروتمندی گرفته و خورده بودند، تهدید کرد و به محاکمه و دادگاه کشانید.
نزد حقیقت و تاریخ یکسان است او را بشناسی یا نشناسی. تاریخ و حقیقت گواهی می دهند که او وجدان بیدار و قهار، شهید نامی، پدر و بزرگ شهیدان، علی بن ابی طالب، صوت عدالت انسانی، شخصیت جاویدان شرق است. چه می شد بر تو ای دنیا، اگر نیروهای خود را جمع می کردی و در هر زمانی یک علی می آوردی با عقلش و قلبش و با زبان و ذوالفقارش! "
استاد
امین نخله از
دانشمندان مسیحی در مورد حضرت علی(ع) می فرماید:
" هر گاه کسی بخواهد بیماری روح وروان خود را درمان کند، باید به گفتار امام علی(ع) در
نهج البلاغه روی آورد و راه و روش زندگی را در پرتو این کتاب ارزشمند بیاموزد."
محمد بن ادریس ، رئیس
مذهب شافعی از
مذاهب اربعه اهل تسنن، درباره علی (ع) سروده ای دارد.
میخائیل نعیمه ، نویسنده صاحب نظر و متفکر انسانی مسیحی عرب:
"هیچ مورخ و نویسنده ای هر اندازه هم که از نبوغ و رادمردی ممتاز برخوردار باشد، نمی تواند قیافه کاملی از انسان بزرگی مانند علی(ع) در مجموعه ای که حتی دارای هزار صفحه باشد، ترسیم نماید و دورانی پر از رویدادهای بزرگ مانند دوران او را توضیح بدهد. تفکرات و اندیشه های آن مرد عرب و گفتار و کرداری را که میان خود و پروردگارش انجام داده، نه گوشی شنیده و نه چشمی دیده است. تفکرات، ایده ها و گفتار و کردار او خیلی بیش از آن بوده که با دست و زبان و قلم وی بروز کرده و در تاریخ ثبت شده است."
عبدالفتاح عبدالمقصود ، نویسنده و دانشمند مشهور
مصری ، می نویسد:
" پس از محمد (ص) کسی را ندیده ام که شایسته باشد پس از او قرار گیرد، یا بتواند در ردیفش بیاید، جز پدر فرزندان پاک و برگزیده پیغمبر( علی بن ابی طالب). در این سخن به طرفداری تشیع وارد نشده ام، بلکه این رایی است که حقایق تاریخ به آن گویاست. او، برترین مردی است که مادر روزگار تا پایان عمر خود چون او نزاید. اوست که هرگاه هدایت طلبان به جستجوی اخبار و گفتارش برآیند، از هر خبری برای آنان شعاعی می درخشد، آری او مجسمه ای از کمال است که در قالب بشریت ریخته شده است."
جبران خلیل جبران ، نویسنده معروف مسیحی می نویسد:
"علی از جهان درگذشت، در حالی که شهید عظمت خود شد. در حالی که نماز میان دو لبش بود و دلش از شوق پروردگار لبریز بود. عرب حقیقت مقام و قدر علی را نشناخت، تا از میان همسایگان پارسی آنان، مردمی به پا خاستند و بین گوهر و سنگ ریزه را فرق گذاشتند."
بارون کاردایفو ،
دانشمند فرانسوی در مورد ویژگی علی می نویسد:
"علی مولود حوادث نبود، بلکه حوادث را او به وجود آورده بود، اعمال او مخلوق فکر و عاطفه و مخیله خود اوست. پهلوانی بود که درعین دلیری، دلسوز و رقیق القلب. شهسواری بود که هنگام رزم آرایی، زاهد از دنیا گذشته بود. به مال و منصب دنیا اعتنایی نداشت. در حقیقت، جان خود را فدا نمود. روحی بسیار عمیق داشت که ریشه آن ناپیدا بود. در هر جا خوف الهی آن را فرا گرفته بود."
شبلی شمیل ، از پیشتازان
مکتب مادیگری ، در
فضایل امیرالمؤمنین (ع) می گوید:
" پیشوا
علی بن ابیطالب(ع) ، بزرگ بزرگان، یگانه نسخه ای است که نه شرق و نه غرب، نه در گذشته و نه در امروز صورتی مطابق این نسخه ندیده است..."
سایت:مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
