• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عذاب قوم لوط

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: عذاب قوم لوط، حضرت لوط علیه‌السلام.
پرسش: قرآن کریم در آیه‌ای اعلام می‌کند که تنها عجوزی از خاندان لوط مبتلا به عذاب شد و در آیه‌ای دیگر بیان می‌کند که همسرش نجات نیافت؟ آیا این دو آیه با هم تناقض دارند؟!
پاسخ:



داستان حضرت لوط ـ علیه‌السلام ـ در سوره‌های متعددی از قرآن کریم بیان شده است.




۲.۱ - دسته اول

طبق برخی آیات قرآن، در جریان نزول عذاب بر قوم لوط علیه‌السلام، تمام قوم او و یک تن از اعضای خانواده وی که از او به «عجوز» تعبیر شده است، به هلاکت می‌رسند و خودش و سایر اعضای خانواده‌اش از عذاب در امان می‌مانند.

۲.۲ - دسته دوم

اما آیات دیگر تعبیر به «إمرأته: همسر او» می‌کنند: حضرت لوط علیه‌السلام و اعضای خانواده‌اش به غیر از همسر وی از عذاب در امان می‌مانند و همسر و قومش به هلاکت می‌رسند.

۲.۳ - نتیجه دو دسته آیات فوق

بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که آن فرد عجوز، همان همسر لوط ـ علیه‌السلام ـ است و مفسران شیعه
[۱۱] ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، تحقیق:دکتر یاحقی، محمد جعفر، دکتر ناصح، محمد مهدی، ج ‌۸، ص ۲۸۹، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ۱۴۰۸ق.
[۱۳] سبزواری نجفی، محمد بن حبیب الله، إرشاد الاذهان الی تفسیر القرآن، ص ۱۶۶، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
[۱۴] مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، ج ‌۳، ص ۳۵۳، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
و اهل سنت
[۱۵] طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‌۸، ص ۱۶۵، دارالمعرفة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
نیز به این نکته اذعان دارند.


در آیه اول اشاره به فردی کهنسال شده است که از خانواده لوط ـ علیه‌السلام ـ بوده و هلاک شد و در آیه دوم هویت آن فرد مشخص می‌گردد و معلوم می‌شود که آن فرد، همسر لوط ـ علیه‌السلام ـ بوده است.


کلمه «عجوز»، در ادبیات عرب هم بر زن کهنسال و هم بر مرد سال‌خورده اطلاق می‌شود. و در قرآن برای زن‌ها بدون تاء تأنیث استعمال شده است. استعمال یک کلمه ممکن است در عرف یک قوم با عرف قوم دیگر متفاوت باشد؛ چنان‌که استعمال «عجوز» در عرف عرب، برای فرد سال‌خورده رایج بوده و استعمال آن برای همسر حضرت لوط ـ علیه‌السلام ـ بی‌احترامی به شخصیت زن نیست؛ بلکه بیانگر سن فرد است. مؤید این مطلب آن است که همسر حضرت ابراهیم علیه‌السلام برای خودش از کلمه «عجوز» در معنای سال‌خورده استفاده کرده است: «قالَتْ یا وَیْلَتی‌ أَ أَلِدُ وَ أَنَا عَجُوزٌ وَ هذا بَعْلِی شَیْخاً إِنَّ هذا لَشَیْ‌ءٌ عَجِیب»؛ «(همسر ابراهیم علیه‌السلام) گفت: ای وای بر من، آیا فرزند می‌آورم با آن‌که من پیر زنم، و این شوهرم پیر مرد است؟ واقعاً این چیز بسیار عجیبی است»؛ هود (۱۱)، آیه ۷۲.     البته به‌کارگیری همین کلمه در عرف فارسی زبانان شاید نوعی بی‌احترامی تلقی ‌گردد.


۱. اعراف (۷)، آیه ۸۰ ۸۴.    
۲. هود (۲۶)، آیه ۸۱ ۸۳.    
۳. شعراء (۲۶)، آیه ۱۶۰ ۱۷۵.    
۴. عنکبوت (۲۹)، آیه ۳۱ ۳۵.    
۵. شعراء (۲۶)، آیه ۱۷۰ ۱۷۲.    
۶. صافات (۳۷)، آیه ۱۳۴ ۱۳۶.    
۷. اعراف (۷)، آیه ۸۳.    
۸. حجر (۱۵)، آیه ۶۰.    
۹. نمل (۲۷)، آیه ۵۷.    
۱۰. عنکبوت (۲۹)، آیه ۳۲.    
۱۱. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، تحقیق:دکتر یاحقی، محمد جعفر، دکتر ناصح، محمد مهدی، ج ‌۸، ص ۲۸۹، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ۱۴۰۸ق.
۱۲. شبر، سید عبدالله، تفسیر القرآن الکریم، ص، ۳۶۰، دار البلاغة للطباعة و النشر، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    
۱۳. سبزواری نجفی، محمد بن حبیب الله، إرشاد الاذهان الی تفسیر القرآن، ص ۱۶۶، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
۱۴. مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، ج ‌۳، ص ۳۵۳، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
۱۵. طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‌۸، ص ۱۶۵، دارالمعرفة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
۱۶. یضاوی، عبدالله بن عمر، انوار التنزیل و اسرار التأویل، تحقیق:المرعشلی‌، محمد عبدالرحمن، ج ‌۳، ص ۲۲، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.    
۱۷. ابن منظور، ابو الفضل، جمال‌الدین محمد بن مکرم‌، لسان العرب، ج ۵، ص ۳۷۲، دارالفکر، بیروت، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.    



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : عذاب الهی | قرآن شناسی | قصص قرآنی | کلام




جعبه ابزار