• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لیل و نهار

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: لیل، نهار، قرآن.
پرسش: چرا در قرآن لفظ «لیل» (شب) همیشه قبل از لفظ «نهار» (روز) آمده است؟
پاسخ: دیدگاه‌های مختلفی درباره تقدیم و تأخیر شب و روز در قرآن از سوی مفسران قرآن کریم مطرح شده که به مهم‌ترین آنها اشاره می‌شود:





۱.۱ - ۱. دیدگاه اول

برخی معتقدند که مقدم شدن «شب» بر «روز» به جهت آن است که حق تعالی شب را پیش از روز آفرید.
[۱] ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، ‌روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن‌، تحقیق: یاحقی، دکتر محمد جعفر و ناصح، دکتر محمد‌مهدی، ج ۲، ص ۲۷۰، ‌بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی‌، مشهد، ۱۴۰۸ق.


۱.۲ - ۲. دیدگاه دوم

عده‌ای نیز برآنند که حرف «واو»، در ذکر «شب» پیش از «روز»، ترتیب را نمی‌رساند؛ چون خداوند شب را برای راحتی آفرید و روز را برای کار و تلاش در زندگی ، چنان‌که فرمود: «و شب را پوششی (برای شما)، و روز را وسیله‌ای برای زندگی و معاش ». اگر دنیا همیشه شب بود، همه‌چیز نابود می‌شد و از آن‌سو، اگر دنیا همیشه روز و آفتاب بود، همه‌چیز می‌سوخت.
[۳] ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، ‌روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن‌، تحقیق: یاحقی، دکتر محمد جعفر و ناصح، دکتر محمد‌مهدی، ج ۲، ص ۲۷۰ و ۲۷۱، ‌بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی‌، مشهد، ۱۴۰۸ق.



شواهد دیگری در قرآن وجود دارد که این دیدگاه را تأیید می‌کند؛ مانند:
« یا مَرْیَمُ اقْنُتِی لِرَبِّکِ وَ اسْجُدِی وَ ارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِینَ »؛ دستور تقدم سجده بر رکوع در این آیه مبارکه دلیل بر ترتیب آنها در نماز مریم (س) نبوده؛ بلکه مقصود بجا آوردن هر دو عبادت می‌باشد؛ زیرا عطف با «واو» دلالت بر ترتیب ندارد؛ چنان‌که اگر به کسی گفته می‌شود نماز بخوان و خمس بده و روزه بگیر؛ یعنی همه این دستورات را بجا آور و اطاعت کن.
[۵] داور پناه، ابوالفضل، انوار العرفان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۳۸۰ و ۴۵۳، انتشارات صدر، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.



نتیجه این‌که، حرف «واو» دلالت بر ترتیب ندارد؛ مگر این‌که قرینه‌ای وجود داشته باشد.


أ. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۷، ص ۹۰ و ۹۱.
ب. حسینی همدانی، سیدمحمدحسین، انوار درخشان، ج ۱۳، ص ۳۸۰.
ج. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۸، ص ۴۵۹ و ۴۶۰.
د. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱۸، ص ۳۸۵ و ۳۸۶.



۱. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، ‌روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن‌، تحقیق: یاحقی، دکتر محمد جعفر و ناصح، دکتر محمد‌مهدی، ج ۲، ص ۲۷۰، ‌بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی‌، مشهد، ۱۴۰۸ق.
۲. نبأ (۷۸)، آیه ۱۰ و ۱۱؛ «وَ جَعَلْنَا اللَّیْلَ لِباساً وَ جَعَلْنَا النَّهارَ مَعاشاً».    
۳. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، ‌روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن‌، تحقیق: یاحقی، دکتر محمد جعفر و ناصح، دکتر محمد‌مهدی، ج ۲، ص ۲۷۰ و ۲۷۱، ‌بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی‌، مشهد، ۱۴۰۸ق.
۴. آل‌عمران (۳)، آیه ۴۳؛ «ای مریم! (به شکرانه این نعمت) برای پروردگار خود، خضوع کن و سجده بجا آور! و با رکوع‌کنندگان، رکوع کن!».    
۵. داور پناه، ابوالفضل، انوار العرفان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۳۸۰ و ۴۵۳، انتشارات صدر، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.
۶. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۴، ص ۳۴۵،‌ دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق؛ مانند:آیه شریفه «فَعِظُوهُنَّ وَ اهْجُرُوهُنَّ فِی الْمَضاجِعِ وَ اضْرِبُوهُنَّ» (نساء، ۳۴)، که این راه‌های علاج با حرف «واو» به یکدیگر عطف شده، و حرف واو دلالتی بر ترتیب ندارد، ولی از معنای آیه می‌دانیم که بین این سه علاج ترتیب هست.    



پایگاه اسلام کوئیست.    


رده‌های این صفحه : تفسیر | قرآن شناسی




جعبه ابزار