• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مسجد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: مسجد.

پرسش: خصوصیات مسجد اسلامی را بیان کنید؟

پاسخ:



از نظر اسلام، ساختن، تعمیر، آبادی مسجد ثواب‌های زیاد دارد. پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: «کسی که مسجدی بنا کند، اگرچه به مقدار جایگاه کبوتری باشد، خداوند برای او خانه‌ای در بهشت بنا نماید».
[۲] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۸۴، ص ۱، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۳ هـ ۱۹۸۳ م.



خصوصیات مسجد هم که برخی مربوط به سازندگان و برخی مربوط به خود مسجد است، عبارت‌اند از:

۲.۱ - خصوصیات سازندگان مسجد

برخی ویژگی‌های سازندگان مسجد، عبارت‌اند از:

۲.۱.۱ - انگیزه الهی داشتن

انگیزة ساختن مسجد باید الهی باشد؛ چنان‌که در قرآن شریف می‌خوانیم «آن مسجدی که از روز نخست بر پایة تقوا بنا شده شایسته‌تر است که در آن قیام و عبادت کنی.

۲.۱.۲ - تربیت و تطهیر انسان

جهت حرکت برنامة مسجد باید در مسیر تربیت انسان و تطهیر باشد. قرآن شریف می‌فرماید: «در آن مسجد مردانی هستند که دوست می‌دارند پاکیزه باشند و خداوند پاکیزگان را دوست دارد.»

۲.۱.۳ - منافق نبودن

بنیان‌گذاران و بانیان مسجد نباید منافق و ضررزنندگان به مسلمین باشد.

۲.۱.۴ - زینت ندادن مسجد با طلا

بنابر احتیاط واجب، مسجد را با طلا نباید زینت داد و همچنین نباید صورت چیزهایی که دارای روح انسان و حیوان است در مسجد نقش کنند و نقاشی چیزهایی که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.
اما نوشتن آیات قرآن در بالای محراب و ذکر نام و صفات خداوند اشکال ندارد.

۲.۲ - خصوصیات خود مسجد

خود مسجد ویژگی‌هایی دارد که عبارت‌اند از:

۲.۲.۱ - جایگاه یاد خدا

مسجد اسلامی، جای نماز و یاد خدا است: «مساجدی که در آنها یاد خدا زیاد برده می‌شود» و مسجد جایگاه عبادت خالصانه است: «مساجد جایگاه خدا و برای خداست پس با خدا کسی را بخوانید» مسجد جایگاه زمزمه و نجوای صادقانه با خدامسجد پایگاه عروج انسان از خاک به افلاکو اهل آن «دوست‌دار پاکیزگی و طهارت‌اند»و سعی شود با وضو وارد مسجد شوید.
خلاصه مسجد اسلامی، این است که زمینه را برای عبادت بر حضور، خالصانه فراهم نماید، تا مؤمنان در آنجا با پرداختن به نماز و ذکر دعا، زنگار غفلت را از دل و جان بشویند و با خدا انس بگیرند.

۲.۲.۲ - رفع اندوه و غم

مسجد باید باعث برطرف کردن اندوه‌های دنیوی، افسردگی، و پناهگاه مسلمانان باشد. مسجد روح پرهیز از گناه و دوری از سرکشی را در جان و دل همدمان خود می‌دهد آنان را به زیور «حیات اسلامی» آراسته می‌کند و جامة خشیت از خدا بر اندام آنان می‌پوشاند.لذا باید در آن از سخنان ظالمانه و هوامدارانه، آبروی مردم را بردن، غیبت و حرفی که بوی دنیاخواهی می‌دهد پرهیز شودو زینت ظاهری و معنوی را در آن مراعات کند

۲.۲.۳ - آموزش قرآن و احکام

پیامبر اسلام، در مسجد خویش، آیه‌های قرآن، احکام و معارف دینی و حتی مسائل تاریخی را به مردم آموزش می‌داد.
[۱۸] الکتانی، عبدالحی، التراتیب الاواریة، ج۲، ص۲۲۱، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا.
علی علیه السّلام یک پلّه پایین‌تر از پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ بر منبر می‌نشست و برای مردم سخن می‌گفت.
[۱۹] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴، ص۴۵، بیروت، مؤسسة الوفاء.
و امام رضا ـ علیه السّلام ـ در مسجد به مشکلات مردم پاسخ می‌داد.
[۲۰] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۹، ص۱۰۰، ش ۱۷، بیروت، مؤسسة الوفاء.


۲.۲.۴ - محل تعاون اجتماعی

مسجد باید محل تعاون اجتماعی باشد. امام رضا ـ علیه السّلام ـ فرمود: «یکی از فوائد مسجد رفتن، تعاون مسلمانان بر برّ و تقوا است.
مسجد محل احیای ارزش‌ها، محل وحدت و اتحاد مسلمانان، محل پاسداری از عدالت است. لذا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) قیام خود را از مسجدالحرام شروع می‌کند.
[۲۲] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۳، ص۹، بیروت، مؤسسة الوفاء.


۲.۲.۵ - جایگاه امر به معروف

مسجد جایگاه امر به معروف و نهی از منکر است.


۱. مسجد نمونه، رحیم نوبهار، (ستاد اقامه نماز).
۲. نقش تاریخ کتابخانه‌های مساجد، مؤلف محمد مکی السباعی، ترجمه محمد عباسپور و محمدجواد مهدوی.
۳. سیمای مسجد، رحیم نوبهار دو جلد.


۱. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، ج۳، ص۴۸۵.    
۲. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۸۴، ص ۱، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۳ هـ ۱۹۸۳ م.
۳. توبه/سوره۹، آیه۱۰۸.    
۴. توبه/سوره۹، آیه۱۰۸.    
۵. توبه/سوره۹، آیه۱۰۷.    
۶. موسوی خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل، مسئله ۹۰۸.    
۷. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، ج۳، ص۴۹۳ ۴۹۴.    
۸. حج/سوره۲۲ف آیه۴.    
۹. بقره/سوره۲، آیه۱۱۴.    
۱۰. جن/سوره۷۲، آیه۱۸.    
۱۱. اسراء/سوره۱۷، آیه۱.    
۱۲. توبه/سوره۹، آیه۱۰۸.    
۱۳. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، ج۱، ص۲۶۸.    
۱۴. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، ج۵، ص۲۶۳.    
۱۵. شیخ صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص۲۳۷، ح۷۱۳.    
۱۶. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، ج۳، ص۴۹۲-۴۹۳.    
۱۷. اعراف/سوره۷، آیه۳۱.    
۱۸. الکتانی، عبدالحی، التراتیب الاواریة، ج۲، ص۲۲۱، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا.
۱۹. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴، ص۴۵، بیروت، مؤسسة الوفاء.
۲۰. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۹، ص۱۰۰، ش ۱۷، بیروت، مؤسسة الوفاء.
۲۱. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، ج۵، ص۳۷۲.    
۲۲. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۳، ص۹، بیروت، مؤسسة الوفاء.



سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مسجد»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۲/۲۸.    



رده‌های این صفحه : فرهنگ دینی | فرهنگ و اجتماع | مساجد




جعبه ابزار