• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مکر خداوند

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



پرسش: معنای مکر خداوند در قرآن چیست؟
نمایه: مکر در قرآن، مکر، مکر خداوند
پاسخ:



"مکر" در لغت به معنای تدبیر است. اعمّ از آن که اصل تدبیر خوب باشد یا بد،
[۱] قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج ۶، ص ۲۶۵.
و یا این تدبیر در کار بد باشد و یا در کار خوب. گرچه بعضی مکر را به فریب دادن معنا کرده‌اند و چنانچه به خدا نسبت داده شود به معنای پاداش و کیفر نیرنگ و فریب است.
[۲] المنجد، ترجمه، محمد بندر ریکی، ج ۲، ص ۱۸۲۰.



با ملاحظه‌ آیاتی که کلمه‌ "مکر" در آن به کار رفته درخواهیم یافت که مُراد از معنای "مکر" همان تدبیر و چاره اندیشی است منتها گاهی خوب و گاهی زیان آور است به عنوان مثال در آیه ی شریفه‌ی «وَ یمکرون و یکمر اللَّه واللَّه خَیر الماکرین». مُراد از "یمکرُون" حیله و تدبیر مشرکین است که می‌خواستند حضرت رسول (صلی الله علیه وآله) را بکشند یا زندانی کنند و مراد از "یمکرُ اللَّهُ" همان تدبیر خداوند است که آن حضرت را مأمور به هجرت نمود. و همین که می‌بینیم کلمه‌ی "مکر" همراه با وصف "السَّیئّی" در قرآن به کار رفته دلیل بر آن است که "مکر" گاهی بد و گاهی خوب است. بنابراین، آیات متعددی که"مکر" را به خدا نسبت می‌دهند، منظور آن است که مالک تدبیر کلّی خداست و هیچ تدبیری نمی‌تواند از دایره‌ تدبیر او خارج باشد. به همین جهت، خداوند تبارک و تعالی فوق هر تدبیر کننده‌ای است، و آیه شریفه سوره رعد صریحاً دلالت دارد بر این که تدبیر کلّی مال خداست و تدبیر دیگران در مقابل تدبیر خدا هیچ است و کاری از پیش نمی‌تواند ببرد.
[۲۴] طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ترجمه، موسوی همدانی، ج ۱۲، ص ۳۵۵، ۲۰ جلدی، ناشر انتشارات اسلامی.




۱. قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج ۶، ص ۲۶۵.
۲. المنجد، ترجمه، محمد بندر ریکی، ج ۲، ص ۱۸۲۰.
۳. اعراف(۷) آیه ۹۹.    
۴. اعراف(۷) آیه ۱۲۳.    
۵. فاطر(۳۵) آیه ۱۰.    
۶. فاطر(۳۵) آیه ۴۳.    
۷. رعد(۱۳) آیه ۳۳.    
۸. رعد(۱۳) آیه ۴۲.    
۹. سباء(۳۴) آیه ۳۳.    
۱۰. یونس(۱۰) آیه ۲۱.    
۱۱. آل عمران(۳) آیه ۵۴.    
۱۲. النحل(۱۶) آیه ۲۶.    
۱۳. النحل(۱۶) آیه ۴۵.    
۱۴. النمل(۲۷) آیه ۵۰.    
۱۵. النمل(۲۷) آیه ۵۱.    
۱۶. نوح(۷۱) آیه ۲۲.    
۱۷. ابراهیم(۱۴) آیه ۴۶.    
۱۸. یوسف(۱۲) آیه ۱۳.    
۱۹. غافر(۴۰) آیه ۴۵.    
۲۰. انفال(۸) آیه ۳۰.    
۲۱. فاطر(۳۵) آیه ۴۳.    
۲۲. آل عمران(۳) ۵۴.    
۲۳. رعد(۱۳) آیه ۴۲.    
۲۴. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ترجمه، موسوی همدانی، ج ۱۲، ص ۳۵۵، ۲۰ جلدی، ناشر انتشارات اسلامی.




سایت اسلام کوئست    


رده‌های این صفحه : تفسیر | قرآن شناسی | واژگان قرآنی




جعبه ابزار