نسخ قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: نسخ قرآن، آیات منسوخ، قرائت قرآن،
نسخ احکام،
نسخ آیات، نسخ.
پرسش: آیا
آیات منسوخ هم‌چنان جزء قرآن است؟ بهتر نیست هنگام
قرائت قرآن آیات منسوخ قرائت نشود و به‌جای آن آیات دیگر قرآن قرائت شود؟ و آیا وجود آیات منسوخ سبب اشتباه مکلفان نمی‌شود؟
پاسخ: دانشمندان اسلامی، نسخ قرآن را چندگونه تصویر کرده‌اند که فقط برخی از اقسام آن مورد پذیرش و اتفاق مسلمانان است و آن «نسخ حکم آیه‌ای از قرآن به آیه دیگر»، بدون فسخ تلاوت است؛ اما آن‌چه گفته شده «
نسخ حکم و تلاوت هر دو» یا «نسخ تلاوت بدون نسخ حکم»، هرچند در کلام بعضی از
اهل سنت آمده، ولی از آنجا که مستند آنان
حدیث بی‌اعتباری است که به
عایشه نسبت داده شده،
تمام
علمای شیعه و محققان از
اهل سنت با آن مخالفت ورزیده‌اند
دانشمندان اسلامی، نسخ
قرآن را چندگونه تصویر کرده‌اند که فقط برخی از اقسام آن مورد پذیرش و اتفاق مسلمانان است و آن «نسخ حکم آیه‌ای از قرآن به
آیه دیگر»، بدون فسخ تلاوت است؛ اما آن‌چه گفته شده «
نسخ حکم و تلاوت هر دو» یا «نسخ تلاوت بدون نسخ حکم»، هرچند در کلام بعضی از
اهل سنت آمده، ولی از آنجا که مستند آنان
حدیث بی‌اعتباری است که به
عایشه نسبت داده شده،
تمام علمای شیعه و محققان از اهل سنت با آن مخالفت ورزیده‌اند؛ از جمله:
بدرالدین زرکشی این قول را مستند به
خبر واحد و بی‌اعتبار می‌داند.
همین‌طور امام سرخسی می‌گوید: این سخن، بازی با قرآن و منافی با دلایل صریح و قطعی
حفظ قرآن است.
علاوه بر این‌که این نوع
نسخ با مصلحت نزول آیه منافات دارد و مهم‌تر از همه این‌که پذیرش این نوع نسخ در واقع برگشت به
تحریف قرآن می‌کند؛ زیرا یکی از انواع
تحریف قرآن هرگونه کم کردن یا زیاد کردن
الفاظ آن است.
بنابراین تنها چیزی که در آیات منسوخ اتفاق افتاده، برداشته شدن حکم است و کسی
حق حذف آن از قرآن را ندارد و
قرائت آن مانند قرائت دیگر آیات قرآن
ثواب دارد و جنبه‌های مختلف درس آموزی و تفسیری آن نیز پابرجاست.
همان‌طور که گفته شد ناسخ و منسوخ در آیات، ثمرات ویژه‌ای دارد و تنها فایده این آیات بیان احکام نیست که با نسخ شدن بی‌فایده شوند.
ناآگاهی و اشتباه مخاطبان به هیچ روی از نظر عقلی عذر مقبولی برای وقوع در خطا نیست؛ زیرا آنها وظیفه دارند
قرآن را بشناسند و عام و خاص،
محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ و ... آن را تشخیص دهند.
لازمه حذف این آیات از قرآن، تحریف
کلام خداست.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «نسخ قرآن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۹/۱۰.
