عشره مبشّره
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: عشره مبشره، مژده بهشت.
پرسش: آیا روایت «عشره مبشّره» (مژده بهشت به ده نفر از اصحاب پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله) صحیح است؟
پاسخ: در منابع روایی اهل سنت، چنین روایاتی وجود دارد؛ از جمله
روایت «عشره مبشره» که در آن آمده: رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به ده نفر از اصحاب خود بشارت به بهشت را داده است؛ اما شیعه، این دسته از روایات را به دلایل محکم رد می‌کند و اینها را مجعول و ساختگی می‌داند.
در منابع روایی
اهل سنت، چنین روایاتی وجود دارد؛ از جمله روایت «عشره مبشره» که در آن آمده:
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله به ده نفر از اصحاب خود بشارت به بهشت را داده است؛ لذا آنان را عشره مبشّره می‌نامند و آن افراد عبارتند از:
ابوبکر،
عمر،
علی، عثمان، طلحه، زبیر، سعد بن ابی‌وقّاص، عبدالرحمن بن عوف، سعید بن زید بن عمرو بن نفیل، و
عبدالله بن مسعود.
اما شیعه، این دسته از
روایات را به دلایل محکم رد می‌کند و اینها را مجعول و ساختگی می‌داند.
از جمله دلایل در رد این دسته از نقل‌ها به شرح زیر است:
بررسی‌ها نشان می‌دهد، این
روایت توسط سعید بن زید
و زبیر (که نقل خواهد شد) که خودشان هم از عشره مبشره شمرده شده‌اند، نقل شده است و کسی از این صحابه نپرسید چه سری در کارش بوده که این روایت را تاکنون مخفی نموده‌اند! چگونه است که در این روایت هم علی ـ علیه‌السلام ـ اهل
بهشت می‌شود و هم کسانی که از بیعتش سرپیچی کرده‌اند؛ مانند: سعد بن ابی‌وقاص، یا کسانی که علیه خلافتش
قیام مسلحانه کرده‌اند؛ مانند: طلحه و زبیر!
در برخی منابع
شیعه آمده است: زبیر، در جریانی روایت عشره مبشّره را نزد
امام علی علیه‌السلام خواند و آن حضرت، عشره مبشّره را رد فرمود، آن روایت چنین است:
وقتی امیر المؤمنین علی ـ علیه‌السلام ـ در
روز جنگ جمل با اهل بصره برخورد کرد، آن حضرت، زبیر را صدا زد و فرمود: «ای ابا عبداللَّه،
بیرون بیا».
اصحاب گفتند: نزد زبیری که بیعتش را شکسته است می‌روی؛ درحالیکه او سوار بر اسب و غرق در اسلحه است و تو سوار بر قاطری بدون اسلحه هستی؟
حضرت علی علیه‌السلام فرمود: «بر من از جانب خداوند سپر نگهدارنده‌ای وجود دارد، و هرگز کسی نمی‌تواند از اجل خود فرار کند. من نمی‌میرم و کشته نمی‌شوم؛ مگر به دست شقی‌ترین امت؛ همان‌طور که ناقه صالح را شقی‌ترین
قوم ثمود پی کرد».
زبیر بیرون آمد. امام علی ـ علیه‌السلام ـ فرمود: «طلحه کجاست؟ او هم خارج شود». طلحه هم بیرون آمد. سپس آن حضرت فرمود: «شما را به خدا قسم می‌دهم، آیا شما دو نفر، و صاحبان
علم از آل‌محمد و
عایشه دختر ابوبکر، می‌دانید که اصحاب جمل و اهل نهروان بر
زبان پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ لعنت شده هستند، و هرکس افترا ببندد، زیان‌کار است؟»
زبیر گفت: چگونه ما لعنت شده‌ایم، درحالیکه ما از اهل بهشت هستیم؟ آن حضرت فرمود: «اگر می‌دانستم که شما اهل بهشتید، جنگ با شما را حلال نمی‌دانستم».
زبیر گفت: آیا از پیامبر نشنیدی که در روز جنگ احد می‌فرمود: «طلحه مستحق بهشت شده است»، و «هر کس می‌خواهد به شهیدی که زنده روی زمین راه می‌رود بنگرد به طلحه نگاه کند»؟ آیا از پیامبر نشنیدی که می‌فرمود: «ده نفر از قریش در بهشتند»؟
امیر المؤمنین علی ـ علیه‌السلام ـ فرمود: «آنان را برایم نام ببر». زبیر گفت: ابوبکر، عمر و عثمان، من، طلحه تا آن‌که نُه نفر را نام برد که در بین آنان ابوعبیده جرّاح، سعید بن زید بن عمرو بن نفیل بودند.
حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ فرمود: «نُه نفر را نام بردی، دهمی کیست؟» زبیر گفت: تو هستی! فرمود: «پس تو اقرار کردی که من از اهل بهشتم، ولی آنچه برای خود و اصحابت ادعا کردی، من منکر آن هستم. به خدا قسم، بعضی از افرادی که نام بُردی در تابوتی داخل چاهی در پایین‌ترین جای جهنم قرار دارند. بر در آن چاه سنگی است که هرگاه خدا بخواهد جهنم را شعله‌ور کند، آن سنگ را بلند می‌کند و
جهنم شعله می‌گیرد. این مطلب را از پیامبر شنیدم، وگرنه
خداوند تو را بر من غلبه دهد و خون مرا به دست تو بریزد، (و اگر من راست می‌گویم) مرا بر تو و اصحابت غالب کند». زبیر برگشت؛ درحالیکه
گریه می‌کرد.
از همه اینها گذشته،
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در موارد گوناگونی، مؤمنان زیادی را به
بهشت وعده فرموده‌اند.
مانند این‌که بارها و بارها فرمود: امام علی ـ علیه‌السلام ـ و شیعیانش در بهشت خواهند بود.
یا براساس روایات دیگر فرمود: «بهشت مشتاق چهار نفر است: علی بن ابی‌طالب، عمار، سلمان و
مقداد».
این در حالی است که در روایت عشره مبشره، هیچ نامی از نیکانی که پیرامون علی ـ علیه‌السلام ـ بودند، به میان نیاورده و نام امام علی ـ علیه‌السلام ـ را به جهت آن همه
افتخار و درخشندگی، چون غیر قابل انکار بوده، آورده‌اند.
همچنین می‌خواستند با آوردن نام علی ـ علیه‌السلام ـ این
حدیث را درست جلوه دهند! و چه جمع اضدادی در کنار هم ساخته‌اند! مگر کسی که ستمگرانه با امام علی ـ علیه‌السلام ـ بجنگد، جای او در بهشت است؟
درحالیکه می‌دانیم رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فرمود: «هرکس با علی بجنگد، با من جنگیده است».
زبیر، همان کسی است که عمر درباره‌اش می‌گوید: «اما تو ای زبیر! بدخوی و آزمند هستی، درحال خشنودی،
مؤمن و در حال خشم، کافر، روزی
انسان و دیگر روز
شیطان ، شاید اگر حکومت به چنگت آید، در روزگار تو و در ریگزار مکه، برای یک پیمانه جو، کتک کاری درگیرد؛ اما اگر حکومت به عهده‌ات واگذار شود، کاش می‌دانستم آن روز که تو شیطان می‌شوی، چه کسی عهده‌دار مردم خواهد گشت و روزی که به
خشم آیی، چه کسی؟ هان! خداوند تا وقتی تو چنین صفتی داری، حکومت این امت را به تو واگذار نخواهد نمود».
همچنین طلحه، همان کسی که در اثنای جنگ جمل و در پی سوگند امیرالمؤمنین علی ـ علیه‌السلام ـ که آیا حدیث
ولایت را شنیدی یا خیر؟ به بهانه فراموشی حدیث غدیر، خود را توجیه کرد
و سرانجام با تیری از سوی مروان (به
انتقام خون عثمان) به خاک هلاکت افتاد،
درحالیکه از اطاعت امام، سرپیچی کرده بود، به‌راستی آیا
امام و کسی که علیه او شوریده بود، هر دو با هم در بهشت‌اند!؟
همچنین نقل شده است: «روزی که آیه ۵۳ سوره احزاب («یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُیوتَ النَّبِی إِلاَّ أَنْ یؤْذَنَ لَکُمْ إِلی طَعامٍ غَیرَ ناظِرینَ إِناهُ وَ لکِنْ إِذا دُعیتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَ لا مُسْتَأْنِسینَ لِحَدیثٍ إِنَّ ذلِکُمْ کانَ یؤْذِی النَّبِی فَیسْتَحْیی مِنْکُمْ وَ اللَّهُ لا یسْتَحْیی مِنَ الْحَقِّ وَ إِذا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتاعاً فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَراءِ حِجابٍ ذلِکُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِکُمْ وَ قُلُوبِهِنَّ وَ ما کانَ لَکُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ لا أَنْ تَنْکِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَداً إِنَّ ذلِکُمْ کانَ عِنْدَ اللَّهِ عَظیماً»)
نازل شد، طلحه در جمعی گفت: حجاب امروزشان برای رسول خدا چه فایده‌ای دارد، فردا می‌میرد و عایشه را به
ازدواج خویش درمی‌آورم و وقتی پیامبر این سخن را شنید، ناراحت و اذیت شد».
با این همه چه‌طور می‌توان گفت،
عشره مبشره، در یک رده بوده و همگی صاحب پرونده درخشان! و اهل بهشت باشند!
پایگاه اسلام کوئست.
