اثرگذاری بر دوستان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: دوستان، اثرگذاری.
پرسش: در رابطه با چگونگی تأثیرگذاری بر دوستان توضیح دهید.
پاسخ:
میتوان از ابعاد مختلفی (مثل اخلاقی، علمی و تحصیلی، دینی و عقیدتی، رفتار و...) بحث تأثیرگذاری بر دوست را بررسی کرد و هر شیوهای نکات دقیق خود را میطلبد. در بحث ذیل ما به نکاتی کلی در بابِ دوستی اشاره میکنیم و بیان میداریم که هرکسی در چهارچوب وظایف و تعهدات دوستی
عمل کند و اصول انسانی و اخلاقی را رعایت کند، مسلماً بر دوستش اثر خواهد گذاشت.
برای رسیدن به این هدف (اثرگذاری بر
دوستان) نکاتی را پیشنهاد میدهیم. امیدواریم که با عمل به آنها به
هدف خود برسید.
گاهی کسی به دوستش وعده میدهد، ولی به آن وفا نمیکند. این کار گناهی است که هیچ کفارهای ندارد؛ زیرا
خلف وعده اعتماد میان دوستان را از میان میبرد؛ پس
وفای به عهد با دوستان عملی است که تأثیرگذار است اگر به عهد خود وفا کنیم، بر دوستان خود تأثیر خواهیم گذاشت و الا نه تأثیر خواهیم داشت و نه آنها با ما دوستی خواهند کرد.
نیکی به دوستان و اطرافیان دوست، و دشمنی با دشمنان او:
هنگامی که با انسانی دوستی میورزیم، در حقیقت جزئی از ما شده است؛ چنانکه ما نیز جزئی از او شدهایم و ازهمینرو با دوستان او
دوستی و با
دشمنان او دشمنی میورزیم؛ لذا اگر ما این عمل را انجام دهیم، تأثیر فوقالعادهای بر دوستان خود خواهیم گذاشت.
هر انسانی اسراری دارد و اگرچه ممکن است
اسرار شخصی فرد برای ما مهم نباشد، ولی برای این شخص اهمیت دارد و آشکار کردن این سرّ در میان مردم شبیه هتک آبروی اوست؛ پس پوشاندن سرّ دوست بر ما که میخواهیم به خصوص بر دوستان خود تأثیر بگذاریم،
واجب و لازم است.
سخن گفتن در آنچه مورد
علاقه اوست:
در فنّ گفتوگو با مردم قانونی مهم وجود دارد که میگوید با هر انسانی در آنچه بدان علاقهمند است، سخن بگو و بدین ترتیب میبینی که با تو همراهی خواهند کرد و پیش تو احساس راحتی میکنند و شما بر قلبهای آنها
حکومت میکنید و تأثیرگذار خواهید بود.
وقتی که شما با دوستان خود مشغول شادی هستید، شما سعی کنید بیشتر شادکننده باشید و آنان را لبریز از شادی کنید؛ چراکه آنان در کنار شما احساس راحتی و شادی میکنند و شما به این ترتیب تأثیر فراوانی بر آنها خواهید گذاشت.
انسان باید خود را در
اختیار دوستش بنهد و از مال خود به او وام دهد و خشنودی او را بجوید و از خشمش بپرهیزد و درحالیکه او گرسنه است، سیر نگردد و درحالیکه دوستش تشنه است، سیراب نشود. اینجاست که ما بر دوستانمان تأثیر خواهیم گذاشت.
یکی دیگر از راههای تأثیر گذاشتن بر دوستان این است که در
حق دوستان خود
محبت بورزیم و این کار باعث تأثیرگذاشتن بر دوستانمان میشود؛ یعنی میان آنها
اصلاح کنید و هرچه برای خود میپسندید، برای دوستان خود بخواهید.
اگر به دوست خود بگوییم که دوستش داریم، احساس محبت او نیز نسبت به ما برانگیخته میشود. چنین سخنی اگرچه خیلی کوتاه است، ولی در همه پیوندهای انسان با برادرش تأثیری بسزا دارد؛ زیرا محبت همچون عطری است در شیشه دل که باید سر آن را برداشت تا بوی عطر آن منتشر شود؛ پس در دوست خود با این عمل تأثیر خواهیم گذاشت.
هدیه دادن نشانگر محبت شما به دوستانتان میباشد و هرچه این کار افزایش یابد، محبت قلبی دوستانتان نسبت به شما بیشتر خواهد شد.
دیدار با دوستان هر چهقدر زیاد باشد، تأثیرگذاری شما بر دوستانتان بیشتر خواهد بود؛ درحالیکه اگر دیدار ما از دوستان خود کاهش یابد، به زودی
چهره ما از
قلب آنها و یاد ما از زبان آنها پاک میشود؛ ازهمینرو گفته شده، از دل برود هر آنکه از دیده برفت.
دیدار ما از دوستان با دست دادن و در آغوش کشیدن احوالپرسی همراه با لبخند باعث میشود که تأثیر فراوانی در دوستان خود بگذارید.
برای تأثیر گذاشتن بر دوستان، تکریم
شخصیت آنها بهترین راه است؛ خواه در امور بزرگ و پراهمیت یا در مسائل بسیار کوچک و جزئی
زندگی؛ یعنی خود را یکی از آنان و همردیف ایشان بدانیم و در مقابل آنها
تواضع از خود نشان دهیم تا آنها مشتاق ما باشند.
محاسن و خوبیهای دوستانتان در حقیقت داده خداوند به آنان است. بنابراین قدردانی و ستایش ما از این خوبیها، قدردانی از خداوندی است که آنها را به ایشان بخشیده است؛ پس قدردانی و تحسین شما از دوستانتان تأثیر فراوانی در روح و جسم آنها خواهد گذاشت.
مهمترین خلأ اخلاقی انسان، عادت به سرزنش کردن دیگران است. هر کسی بهراحتی میتواند دیگران را سرزنش کند؛ اما باید بدانیم که سرزنش و ملامت دوستان بسیار موجب میشود دوستان را از خود برانیم؛ پس با پرهیز از سرزنش کردن، موجب نزدیک شدن آنها به خودمان باشیم؛ لذا پرهیز از سرزنش به معنای آن نیست که آدمی در برابر خطاهای دوستش
سکوت کند؛ بلکه برای اظهار ناراحتی و ناخشنودی خود از اشتباهات آنها روش بهتری را باید دنبال کنیم.
چگونه با خطاها برخورد کنیم؟
مستقیماً با خطاهای دوستانمان برخورد نکنیم؛ چراکه
نصیحت مستقیم آتش
لجاجت را شعلهور میکند و ما را از دوستان خود جدا میکند؛ پس نصیحت ما باید غیر مستقیم، در خلوت و دور از جمع بیان شود.
اکنون به چند نکته درباره اثرگذاری معنوی بر دوستان اشاره میکنیم:
اگر میخواهید بر دوستان اثر معنوی بگذارید، خودتان اهل عمل به فرامین الهی باشید و بیشتر با زبان رفتاری و غیر کلامی خود او را به کارهای نیک دعوت کنید. منتظر نباشید سریع متحول شود، مطمئن باشید که دوستی اثربخش است و دیر یا زود اثر خواهید گذاشت؛ اما باید مراقب باشید که در دوستیها اثرات منفی دوستان به شما سرایت نکند؛ چون نشستوبرخاستها اثربخش هستند.
جلوههای زیبای دین را به او معرفی کنید؛ چون جوان با نشاط، پویا و پرشور است، نباید احساس کند
دین اسلام خشک و کسلکننده است. معرفی تفریحات سالم و با نشاط و معاشرت کردن با افراد
جوان مذهبی پرشور و با نشاط اثر زیادی خواهد گذاشت و یقیناً ویژگیهای بارز اخلاقی آنها (مثل کهربا) فرد را به خود جذب میکند.
به فن و هنر گوش دادن مسلّح شوید. سعی نکنید برایش فقط و فقط صحبت کنید. بگذارید او با شما راحت باشد و بدون
تکلف حرف دلش را برایتان بگوید. بگذارید حس کند کسی هست که محرم اسرارش است و درددلهایش را بشنود. این کار اعتماد شما را به او جلب میکند.
در دعوت به کارهای مثبت سعی کنید از اصل روانشناختی جانشینی استفاده کنید؛ یعنی اگر او را از
تفریح غیر مشروع باز میدارید، در عوض به او تفریح و نشاط مشروع معرفی کنید.
شیوه
انتقاد را بدانید. برای تغییر و اصلاح رفتار او، از نکات مثبت
شخصیت او کمک بگیرید. اول آنها را بیان کنید؛ پس از اینکه او احساس کرد محبوب شماست، نکتهای را به دور از جمع به او بگویید. از انتقادهای متعدد در یک جلسه بپرهیزید. گاهی نوشتن نامه محبتآمیز، اثربخشتر از صحبت رودررو است.
اگر شبهه دینی دارد، سعی کنید مراکز معتبری را به او معرفی کنید تا آنها را برطرف سازد.
سعی کنید رابطه او را با دوستان بد کم کنید و در مقابل افراد خوب به او معرفی کنید.
۱. دوستی و دوستان، سیدهادی مدرسی، ترجمه حمیدرضا شیخی و حمیدرضا آژیری، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
۲. آیین دوستیابی، دیل کارنگی، ریحانه جعفری، پروین قائمی، انتشارات پیمان.
۳. دوستی در قرآن و حدیث، محمد محمدی ریشهری، سازمان چاپ و نشر.
۴. آیین دوستیابی از دیدگاه معصومین (علیهمالسلام)، علی قابلی، انتشارات نصایحی.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «اثرگذاری بر دوستان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱۲/۲۶.