تعداد آیات قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: تعداد آیات قرآن، عدم تحریف قرآن.
پرسش: با توجه به روایتی که در
اصول کافی آمده و قرآن مُنزَل را ۱۷ هزار
آیه میداند، چگونه میتوان پذیرفت که شیعه به سلامت و صحت قرآن اعتقاد دارد؟
پاسخ: به مقتضای
عمل به روایاتی که مرحوم کلینی آورده که مضمون آنها لزوم کنار زدن
احادیث مخالف قرآن است، این
روایت را نمیپذیریم؛ چراکه با آیه «
انّا نَحْنُ نَزِّلْنا الذِّکْرَ وَ انّا لَهُ لَحافِظونَ» که بیانگر وعده
خدا بر حفظ قرآن از
تحریف است؛ مخالفت دارد. همچنین روایاتی هم که در منابع
اهل سنت آمده و دلالت به
تحریف قرآن دارند، به همان دلیل مردود میباشند؛ هرچند از نظر سندی محکم باشند.
این روایت منافاتی با اعتقاد
شیعه بر
عدم تحریف قرآن ندارد؛ زیرا:
نقل
حدیث در یک
کتاب اعم از اعتقاد به مضمون آن است و حتی حاکی از اعتقاد مؤلف آن به مضمون تمام روایاتی که نقل کرده نمیباشد، چه رسد به دیگران؛ چنانکه اهل سنت افرادی چون
جلالالدین سیوطی را به دلیل نقل
روایات فراوان دال بر
تحریف قائل به تحریف نمیدانند ـ با اینکه او از قول پسر عمر نقل میکند که گفت: «کسی از شما نگوید کل
قرآن را گرفتم؛ بلکه بگوید مقداری را که ظاهر است گرفتم، چه میدانید کل
قرآن چهقدر است؟ قطعاً بسیاری از آن نابود شده است»
و باز از قول عمر ـ خلیفه دوم ـ نقل میکند که گفت: «القرآن الف الف حرف و...»
قرآن یک میلیون حرف است.
مرحوم
کلینی در کافی به خصوص روایاتی را در مورد عدم تحریف قرآن نیز آورده است؛ مانند اینکه:
امام باقر (علیهالسلام) در نامهاشان به
ابیسعد الخیر چنین نوشتهاند: «و کانَ منْ نَبذهم الکتابَ اَنْ اَقاموا حروفَه و حرَّفوا حدودَه فهم یروونه و لایرعوْنه ...؛
پشت سر انداختن کتاب توسط آنان به این است که حروفش را به یاد داشتند؛ ولی حدودش را
تحریف کردند. اینها
کتاب را روایت میکنند؛ ولی رعایتش نمیکنند».
در این باره چند دیدگاه بیان شده است:
در نسخه دیگر، طبق اعتراف
محدث نوری تعداد
آیات قرآن به جای هفده هزار، هفت هزار ضبط شده است که مرحوم
فیض در
وافی، رقم هفت هزار را از روی آن نسخه نوشته است که به عدد آیات قرآن نزدیکتر است و رُند کردن (تکمیل کردن عدد و حذف رقم خرد آن) میباشد که در
عرف پذیرفته شده است.
پس همچنان که مرحوم
شعرانی معتقدند احتمالاً در اثر اشتباه نسخهها، رقم هفده هزار ضبط شده است.
به فرض معتبر بودن این روایت از جهت
سند، نمیتوان به ظاهر آن ملتزم شد؛ بلکه میتوان آن را بر عدد تمام آنچه بر
پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) وحی شده ـ اعم از قرآنی و غیر قرآنی مانند
احادیث قدسی ـ حمل بکنیم؛ چنانکه طبق نقل بعضی محققان مرحوم
شیخ صدوق به آن معتقد است.
در غیر صورت فوق، به مقتضای عمل به روایاتی که مرحوم کلینی آورده که مضمون آنها لزوم کنار زدن
احادیث مخالف قرآن است،
این روایت را نمیپذیریم؛ چراکه با آیه «
انّا نَحْنُ نَزِّلْنا الذِّکْرَ وَ انّا لَهُ لَحافِظونَ»
که بیانگر وعده
خدا بر
حفظ قرآن از تحریف است؛ مخالفت دارد.
همچنین روایاتی هم که در منابع
اهل سنت آمده و دلالت به
تحریف قرآن دارند،
به همان دلیل مردود میباشند؛ هرچند از نظر سندی محکم باشند.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تعداد آیات قرآن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۴/۰۴.