صدا داشتن بت‌های مشرکان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: مشرک،
جن،
بنی اسرائیل،
بت،
صدا،
سامری،
حضرت موسی (علیه‌السّلام).
پرسش: آیا از بت‌های مشرکان، آوازهایی به گوش می‌رسید که همین موضوع، سبب گمراهی
بت‌پرستان می‌شد؟
پاسخ اجمالی: از آیات قرآن استفاده می‌شود که صدایی از گوساله سامری بگوش می‌رسیده اما در بین مفسران در مورد این صدا اختلاف است:
برخی معتقدند: خارج شدن هوای فشرده از درون این
بت توسط لوله‌های مخصوصی که سامری آنها را کار گذاشته بود و یا قرار دادن گوساله در مسیر باد و طراحی خاص دهان این بت که با وزش باد به درون آن تولید صدا می‌کرد. برخی نیز معتقدند: سامری هنگام گذر از دریا چیزهایی دید که بنی‌اسرائیل ندیدند تا جایی که مقداری از خاک جای پای
جبرئیل را دید و برداشت و به همین دلیل بود که
غرور او را فراگرفت و به دنبال ایجاد فرقه‌ای در مقابل دین بر حق موسی (علیه‌السّلام) شد.
گزارشی در مورد اینکه صدای آوازی از بت‌های معروف به گوش می‌رسید به دست نیاوردیم، اما امکان چنین چیزی وجود دارد، زیرا قرآن درباره گوساله‌ای که سامری آن‌را از زیور آلات بنی‌اسرائیل ساخت، چنین می‌فرماید:
«وَاتَّخَذَ قَوْمُ مُوسَى مِن بَعْدِهِ مِنْ حُلِيِّهِمْ عِجْلًا جَسَدًا لَّهُ خُوَارٌ أَلَمْ يَرَوْاْ أَنَّهُ لاَ يُكَلِّمُهُمْ وَلاَ يَهْدِيهِمْ سَبِيلًا اتَّخَذُوهُ وَكَانُواْ ظَالِمِينَ؛
قوم موسی بعد از او از زیورهایشان تندیس گوساله‌ای ساختند که بانگ می‌زد. آیا نمی‌بینند که آن گوساله با آنها سخن نمی‌گوید و ایشان را به هیچ راهی هدایت نمی‌کند؟ آن‌را به خدایی گرفتند و بر خود
ستم کردند».
«فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلًا جَسَدًا لَهُ خُوَارٌ فَقَالُوا هَذَا إِلَهُكُمْ وَإِلَهُ مُوسَى فَنَسِيَ؛
و برایشان تندیس گوساله‌ای که نعره گاوان را داشت ساخت. گفتند: این خدای شما و خدای موسی است. که موسی فراموش کرده بود».
درباره اینکه چگونه یک گوساله بی‌جان صدا می‌داده، علت‌های مختلفی ذکر شده است:
۱. خارج شدن هوای فشرده از درون این بت توسط لوله‌های مخصوصی که سامری آنها را کار گذاشته بود و یا قرار دادن گوساله در مسیر باد و طراحی خاص دهان این بت که با وزش باد به درون آن تولید صدا می‌کرد.
۲. سامری هنگام گذر از دریا چیزهایی دید که بنی‌اسرائیل ندیدند تا جایی که مقداری از خاک جای پای جبرئیل را دید و برداشت و به همین دلیل بود که غرور او را فراگرفت و به دنبال ایجاد فرقه‌ای در مقابل دین بر حق موسی (علیه‌السّلام) شد:
«قَالَ بَصُرْتُ بِمَا لَمْ يَبْصُرُوا بِهِ فَقَبَضْتُ قَبْضَةً مِّنْ أَثَرِ الرَّسُولِ فَنَبَذْتُهَا وَكَذَلِكَ سَوَّلَتْ لِي نَفْسِي؛
گفت: من چیزی دیدم که آنها ندیدند من قسمتی از آثار رسول
[و فرستاده خدا
] را گرفتم، سپس آن‌را افکندم، و اینچنین
[هوای
] نفس من این کار را در نظرم جلوه داد».
خدا نیز هنگامی که مشاهده کرد که بنی اسرائیل با دیدن این همه معجزات از دستان موسای پیامبر (علیه‌السّلام)، باز در مسیر گمراهی گام برمی‌دارند، آزمایش سخت‌تری برای آنان در نظر گرفته و امکان خارق العاده‌ای برای سامری ایجاد کرد که گوساله دست‌ساز او صدایی نیز از خود ایجاد کند!
به هر حال، با استناد به آیه ۸۹
سوره طه، تنها صدای مبهمی از آن گوساله خارج شده و آن بت با مردم به صورت واضح سخن نگفته و به پرسش‌های آنان پاسخ نمی‌داد تا بنی اسرائیل در پرستیدن آن، بهانه‌ای داشته باشند.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «صدا داشتن بت‌های مشرکان»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۱/۲۸.
