نزول ستاره کوکب در خانه امام علی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: پیامبر،
امام علی (علیه‌السّلام)،
ازدواج،
حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها)، کوکب، حضرت زهرا، جانشینی،
رسول خدا، ستاره آسمان.
پرسش: بر اساس روایتی، برای تعیین همسر حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها)، ستاره‌ای از آسمان در خانه حضرت علی (علیه‌السّلام) فرود آمد. آیا این روایت مستند است؟ و ستاره با این بزرگی چطور در خانه ایشان فرود آمد؟!
پاسخ: روایات متعددی وجود دارد که ناظر به فرود آمدن ستاره‌ای در خانه امام علی (علیه‌السّلام) بوده و آن‌را نشانی از وصی‌بودن حضرتشان و یا شایسته بودنشان برای همسری حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) و... می‌دانند و نیز این ماجرا را
تفسیر باطنی از
آیه «وَ النَّجْمِ اِذا هَوی• ما ضَلَّ صاحِبُکمْ وَ ما غَوی»
اعلام کرده‌اند.
ابن عباس گفت: همراه با گروهی از
بنی‌هاشم خدمت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نشسته بودیم. در این هنگام ستاره‌ای در حال فرود آمدن بود. آن‌حضرت (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) گفت: به این ستاره نگاه کنید، در خانه هر کس فرود آید، او خلیفه من است. ما نگاه کردیم و دیدیم که آن ستاره در منزل علی بن ابی‌طالب فرود آمد. پس از این ماجرا گروهی از مردم گفتند: محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در محبت علی (علیه‌السّلام) سرگشته شده (و هذیان می‌گوید!). پس خدا آیات اوّل
سوره نجم را نازل کرد.
ابن عباس گفت شبی بعد از نماز عشاء، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: امشب تا سپیده دم ستاره‌ای از آسمان در خانه یکی از شما فرود خواهد آمد که در منزل هر کدامتان فرود آید، او وصی و خلیفه و امام بعد از من است. نزدیک سپیده‌دم هرکدام از ما در خانه خود نشسته و انتظار فرود‌آمدن ستاره را داشتیم و کسی که بیشترین طمع را داشت پدرم عباس بود. بعد از سپیده‌دم آن ستاره در خانه علی بن ابی‌طالب سقوط کرد. رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به ایشان فرمود: سوگند به کسی مرا به
نبوت مبعوث کرد، تو وصیت و
خلافت و
امامت پس از من را بر عهده خواهی داشت. بعد از آن بود که منافقانی مانند
عبداللّه بن ابی و یارانش گفتند: محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در محبت عموزاده‌اش گمراه شده و این‌گونه نیست که در مورد او از روی
وحی سخن بگوید. خدا در پاسخ آنان، آیات اول سوره نجم را نازل کرد.
همچنین در برخی از منابع متأخر، ماجرایی مشابه در جریان خواستگاری حضرت زهرا (علیه‌السّلام) ذکر شده است:
وقتی حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) به سن ازدواج رسید، خیلی از بزرگان و اشراف عرب ایشان را از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) خواستگاری کردند. رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نیز فرمود: همسر حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) را خداوند معین می‌کند. روزی
جبرئیل به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) گفت: زهرا (سلام‌الله‌علیها) را به ازدواج کسی در آور که ستاره زهره شب جمعه در خانه‌اش فرود می‌آید! هنگامی که
شب جمعه فرا رسید، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و زهرا (سلام‌الله‌علیها) به پشت بام خانه رفتند تا شاهد فرود آمدن آن ستاره باشند. نیمه شب ستاره زهره در منزل حضرت علی (علیه‌السّلام) فرود آمد و شب تاریک را مانند روز روشن کرد. هنگامی که حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) ستاره زهره را در حال نزول دید، شروع به گفتن الله اکبر نمود. همین که ۳۴ مرتبه الله اکبر گفت ستاره زهره به خانه حضرت علی (علیه‌السّلام) رسید. حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) بعد از دیدن این واقعه شروع به
حمد خدا نمود تا این‌که ۳۳ مرتبه الحمدلله گفت، ستاره زهره به سمت جایگاه خودش حرکت کرد. حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) با دیدن این صحنه شروع به گفتن ذکر سبحان الله کرد تا این‌که ۳۳ مرتبه این ذکر شریف را گفت، ستاره زهره در جایگاه خودش مستقر شد.
در این ارتباط باید گفت:
این ماجرا (به ویژه داستان دوم در ارتباط با خواستگاری حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) در روایاتی با سند صحیح ذکر نشده است تا لازم باشد تمام اندیشمندان شیعی آن‌را بپذیرند. به عنوان نمونه از‌آن‌رو که سوره نجم به اعتقاد بیشتر مفسران در
مکه نازل شده است، برخی از مفسران، این داستان را مورد تردید قرار می‌دهند.
البته برخی نیز معتقدند که این سوره در مدینه نازل شده است.
با فرض پذیرش برخی از این روایات، می‌توان گفت که مراد از ستاره در آنها، جسمی نورانی است، و در منابع لغوی، واژه «نجم» به همین معنا ذکر شده است.
و مراد از نجم، ستاره غول‌پیکری نیست که به اندازه زمین و یا بزرگ‌تر از آن باشد! با این فرض، اصل این‌که جسمی نورانی به صورت اعجازآمیز به منزل امام (علیه‌السّلام) آمده باشد، مخالف با آموزه‌های دینی نیست و مشابه آن‌را می‌توان در
شب معراج مشاهده نمود؛ چراکه ما یقین داریم خدا مرکب سریع‌السیری که متناسب این سفر فضایی بوده باشد در اختیار پیامبرش قرار داده است و او را از خطراتی که در این سفر وجود داشته زیر پوشش حمایت خود گرفته است.
ممکن است این موضوع، نوعی مکاشفه برای افرادی خاص باشد.
برخی نیز معتقدند که این‌گونه روایات، ساخته دشمنان شیعه است.
در نهایت باید گفت؛ فرود نوری در هر کجا و از جمله خانه امام (علیه‌السّلام) از محالات نیست و مشابه آن‌را می‌توانیم در نورهای لیزری مشاهده کنیم؛ از‌این‌رو نیازی نیست تا این روایات را با قطعیت نادرست بپنداریم و اصل امکان آن‌را زیر سؤال ببریم، اگرچه پذیرش آنها نیز از ضروریات
مکتب شیعه نیست.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «نزول ستاره کوکب در خانه امام علی»، تاریخ بازیابی۱۴۰۱/۵/۱۱.
