حفظ حالات معنوی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: قانونمند،
توفیق،
توسل،
همت.
پرسش: گاهی انسان حالتی معنوی پیدا می‌کند و تصمیماتی می‌گیرد، ولی بعد از مدتی همه آنها را فراموش می‌کند، برای نگه‌داری و عملی کردن آنها چه باید کرد؟
در مورد سوالی که مطرح کردید، نکاتی را ذکر می‌کنیم، و امیدواریم با عمل به آنها، به خواسته‌هایتان نزدیکتر شوید.
شناخت مسیر مسائل معنوی، همچون مسائل
فیزیک،
شیمی و
ریاضی، کاملاً علمی و قانونمند بوده و بایستی برای رسیدن به نتیجه دلخواه، همه نکات کاملاً رعایت شوند وگرنه با شکست مواجه خواهید شد. از آن جهت که مسائل معنوی مهمترین نقش را در زندگی دنیوی و اخروی ما دارد، باید مطمئن شویم راهی که انتخاب کرده‌ایم و تصمیمی که گرفته‌ایم درست باشد و ما را به مقصدمان می‌رساند. برای این کار ابتدا باید با مطالعه کتب معتبر و شرکت در جلسات مفید، به معلومات خود بیافزائیم و با چشمی باز در مسیری که از درستی آن مطمئن هستیم قدم برداریم. در هر حرکتی نخستین گام، شناخت مسیر است. چنانچه
امیرالمومنین (علیه‌السّلام) فرموده‌اند: «یا کمیل، ما من حرکة الا و انت محتاج فیها الی معرفة
علم و آگاهی، انگیزه انسان را در انجام اعمال بیشتر می‌کند.»
اصل تدریج در مسیر معنوی بعد از تشخیص راه درست، هنگام تصمیم به انجام عمل و طی مسیر، باید دقت داشته باشیم که یک شبه نمی‌توان راه صد ساله را طی کرد. باید منزل به منزل با صبر و حوصله مسیر را طی کرد. ورزشکاری که تازه به وزنه‌برداری رو آورده، روز اول نمی‌تواند وزنه ۱۰۰ کیلوئی را بالای سر ببرد. برای رسیدن به این مقصود باید مرحله به مرحله از وزنه کم آغاز کند تا بعد از مدت‌ها بتواند چنان وزنه سنگینی را بلند کند. مسائل معنوی هم این چنینند.
برنامه‌ریزی و داشتن برنامه روزانه مستمر لازمه موفقیت شماست. مداومت بر انجام یک عمل کوچک و ساده، خیلی بهتر و موثرتر از انجام بی‌نظم عملی بزرگتر است.
خداوند نیز آن عمل کوچک که «همیشه» انجام می‌شود را بیشتر دوست می‌دارد چنانچه
امام صادق (علیه‌السّلام) فرموده‌اند: «ما من شیء احب الی الله عزوجل من عمل یداوم و انْ قلّ»
برای موفقیت در هر کاری خصوصاً مسائل معنوی،
توکل به خدا،
دعا و طلب توفیق از او بسیار مهم و مفید است. توفیق خود را از
خداوند در انجام تصمیم‌هائی که می‌گیرید طلب کنید.
واهب همّت خداوند است و بس ••• همّت شاهی ندارد هیچ کس
بدون توفیق خداوند، رشد معنوی و اخلاقی به هیچ رو ممکن نیست چنانچه در حدیث آمده است: «لایستغنی المومن عن خصلة و به الحاجة الی ثلاث خصال: توفیق من الله عزوجل...»
توسل به بندگان برگزیده خدا و معصومان (علیهم‌السّلام) هم نقش کلیدی در موفقیت معنوی دارد. شاید بتوان در مسائل مادی بدون کمک معصومان (علیهم‌السّلام) به جایی رسید، اما در مسائل معنوی یقیناً، بدون اعتقاد به معصومان (علیهم‌السّلام) و استمداد از آنان، به هیچ جا نمی‌توان رسید.
یکی از نکاتی که برای نگه‌داری و یادآوری حال خوش معنویتان توصیه می‌شود، این است که عمل خوب و همین‌طور تصمیم‌های خوبتان را در هر روز به حامی و پناهگاه آن روز بسپارید و از او بخواهید تا در مواقع لزوم به یادتان بیاورد.
هر روز به نام یک یا چند تن از معصومان (علیهم‌السّلام) است، و ایشان حامی و پناهگاه انسان‌ها در آن روز هستند:
روز شنبه:
پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) .
روز یکشنبه: امیرالمومنین (علیه‌السّلام) و
فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) .
روز دوشنبه:
امام حسن و
امام حسین (علیهما‌السّلام) .
روز سه شنبه:
امام سجاد و
امام باقر و
امام صادق (علیهم‌السّلام) .
روز چهارشنبه:
امام کاظم و
امام رضا و
امام جواد و
امام‌هادی (علیهم‌السّلام) .
روز پنجشنبه:
امام حسن عسکری (علیه‌السّلام) .
روز جمعه:
امام زمان (علیه‌السّلام).
در اوائل
مفاتیح الجنان، برای هر روز زیارت و توسلی کوتاه وارد شده که می‌توانید از آنها استفاده کنید.
از شکست‌ها مأیوس نشوید، همچون ورزشکاری که از باختن هرگز ناامید نمی‌شود، هیچ غفلت و لغزشی، شما را در دستیابی به اهدافتان ناامید و دلسرد نکند.
همت بلند دارید و بدانید که هیچ چیز نمی‌تواند مانع شما در رسیدن به کمالتان باشد.
مرغ با پر می‌پرد تا آشیان ••• پر مردم همت است ای مردمان
البته هر میوه شیرینی نتیجه تحمل رنج کاشت و داشت و برداشت است. «لیس للِانسان الا ما سعی.»
با افراد معنوی معاشرت داشته باشید.
دیدار علماء ربانی و خواندن کتب آنها را جزء برنامه خود قرار دهید.
برنامه
مراقبه (
مشارطه، مراقبه،
محاسبه و
معاتبه) داشته باشید. به این معنا که:
الف) در اول
روز شرط کنید به کارهای خوب بپردازید.
ب) در طول روز هم مراقب باشید که کار نیک داشته باشید و از
گناه پرهیز کنید.
ج) در آخر شب اعمال روزانه را مرور و محاسبه کنید، اگر کار بدی انجام داده‌اید تصمیم به ترک آن کنید و اگر کارهای خوبی انجام داده‌اید قصد کنید که آن را باز هم تکرار کنید.
د) اگر کار بدی کردید خودتان را سرزنش کنید و اگر کارهای مثبت انجام داده‌اید خود را تشویق نمائید.
توجه داشته باشید که حالات قلب همیشه یکسان نیست؛ گاهی انسان در بسط (گشادگی) است و آمادگی و پذیرش مسائل معنوی برایش بیشتر است، که باید آن اوقات را
غنیمت شمرد. و گاهی حالت قبض (گرفتگی) دارد، که اینجا نباید به خود سخت گرفت و به واجبات الهی اکتفا کرد.
با چراغی که از علم روشنی یافته، به هدف بلند و آینده درخشانی که پیش رو دارید، چشم بدوزید، دستی به سوی خالق بی‌همتا دراز کنید و با او راز و نیاز نمائید. و با دستی دامان پرمهر بندگان صالحش (علیهم‌السّلام) را چنگ بزنید. پا در رکاب همت و تلاش کنید و با قلبی که مملو از
عشق به هدف است، رو به جلو حرکت کنید و از زمین خوردن‌های پیاپی خسته و مأیوس نشوید، که پروردگار بی‌همتا یار و یاور شماست. «و الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا و ان الله لمع المحسنین»
سایت‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حفظ حالات معنوی» تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۲/۱۴.
