• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قرآن مبین

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کلیدواژه: قرآن، صفت، مبین، جدا کننده حق از باطل، گمراهی و ضلالت، روشن و آشکار.

پرسش: چرا قرآن کریم با صفت «مبین» توصیف شده است؟

پاسخ:


صفت «مبین» یکی از صفات مهم قرآن و نشان‌دهنده خاصیت روشنگری قرآن است، و در شانزده آیه از قرآن، این صفت برای قرآن ذکر شده است؛ مانند:

«تِلْکَ آیاتُ الْقُرْآنِ وَ کِتابٍ مُبینٍ»؛
[۱] نمل/سوره۲۷، آیه۱.    
این آیات قرآن و کتاب مبین است.

«وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکُمْ نُوراً مُبینا»؛
[۲] نساء/سوره۴، آیه۱۷۴.    
و نور آشکاری به‌سوی شما نازل کردیم.

مفسران قرآن مجید مبین بودن قرآن را این‌گونه بیان کرده‌اند:

۲.۱ - جداکننده حق از باطل

«مبین» از «بینونت» گرفته شده، به معنای آشکار و جدا نمودن حق از باطل و صلاح از فساد است؛ «مبین» یعنی بیان راه هدایت، سعادت و چگونگی سیر و سلوک بشر؛ «مبین» یعنی حقایق معارف مبدأ و معاد و احکام به صورت آیات و در قالب کلام بلیغ تنزل داده شده و حقایقی را بیان می‌نماید که ظاهر و براساس منطق است و نمی‌توان در باره آنها شک و تردید نمود.
[۳] حسینی همدانی، سید محمدحسین، انوار درخشان، تحقیق، بهبودی‌، محمدباقر، ج‌۹، ص۳۳۹ ـ ۳۴۰، تهران، کتاب‌فروشی لطفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.


۲.۲ - کتابی روشن و آشکار

صفت «مبین» ناظر به آن است که قرآن، کتابی روشن و آشکار است و انسان می‌تواند به‌آسانی از رهنمودهای آن استفاده کند و به‌راحتی خود را در مسیر هدایت قرآن قرار دهد.
[۴] طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج‌۱۵، ص۳۳۹ – ۳۴۰، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.    
[۵] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج‌۱۱، ص۶، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.    


۲.۳ - آشکارکننده گمراهی و ضلالت

معنای «مبین» این است که قرآن گمراهی را از رشد و حق را از باطل جدا و بیان (آشکار) می‌کند؛ زیرا قرآن بیان تمام وظایف دینی است؛ مطالب اعتقادی را با ادله واضحه و منطق صحیح بیان فرموده؛ سرگذشت پیامبران را برای تنبیه بندگان مکرر بیان کرده و در نهایت وضوح بشر را به انتظام زندگی و به سعادت دعوت می‌نماید، حقایق معارف را برای آنان روشن و آشکار می‌سازد و بشر را از گمراهی و ضلالت باز می‌دارد.
[۶] طیب، سید عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۸، ص۳، تهران، اسلام، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش.


۲.۴ - آشکار کننده حقایق

«مبین» از ماده «ابانه» است؛ یعنی قرآن، هم آشکار است و هم آشکارکننده حقایق. این ماده گاهی به معنای فعل لازم و گاهی متعدی آمده، در صورت اول مفهوم کلمه «مبین» همان آشکار خواهد بود؛ یعنی اعجازش روشن است. و در صورت دوم آشکارکننده احکام، سرگذشت پیشینیان، احوال آخرت از ثواب و عقاب، راه سعادت و گمراهی و... است.
[۷] آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق، عطیة، علی عبدالباری، ج‌۱۰، ص۱۵۲، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.    


۱. ↑ نمل/سوره۲۷، آیه۱.    
۲. ↑ نساء/سوره۴، آیه۱۷۴.    
۳. ↑ حسینی همدانی، سید محمدحسین، انوار درخشان، تحقیق، بهبودی‌، محمدباقر، ج‌۹، ص۳۳۹ ـ ۳۴۰، تهران، کتاب‌فروشی لطفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
۴. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج‌۱۵، ص۳۳۹ – ۳۴۰، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.    
۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج‌۱۱، ص۶، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.    
۶. ↑ طیب، سید عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۸، ص۳، تهران، اسلام، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش.
۷. ↑ آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق، عطیة، علی عبدالباری، ج‌۱۰، ص۱۵۲، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.    


پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «قرآن مبین»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱/۱۶.    



جعبه ابزار